ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο
ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: ΕΝΑ ΑΠΙΑΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ
Ελευθερία και ισότητα, διακρίσεις (Άρθρα 1 και 2)
Δικαίωμα στη ζωή (Άρθρο 3)
Δουλεία, δουλεμπόριο (Άρθρο 4)
Παράνομη σύλληψη, βασανισμοί, εκτελέσεις, βία (Άρθρα 5-11)
Εκλεγμένη κυβέρνηση (Άρθρο 21)
Δικαίωμα στην εργασία (Άρθρο 23)
Βιοτικό επίπεδο, ειδική μέριμνα για τα παιδιά (Άρθρο 25)
Δικαίωμα στην εκπαίδευση (Άρθρο 26)
Κοινωνική και διεθνής τάξη (Άρθρο 28)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ
Το άτομο στη σύγχρονη κοινωνία
Τα κύρια προβλήματα υγείας
Οι αυτοεπιβαλλόμενες ασθένειες
Οι κύριες ασθένειες στις αναπτυσσόμενες χώρες
Διατροφή
Ψυχική υγεία
Άγχος
Διανοητική υγεία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ: ΕΛΛΕΙΜΑ ΑΓΑΠΗΣ
Δυσλειτουργία της οικογένειας
Λιγότεροι γάμοι, περισσότερα διαζύγια
Τα αίτια αγαμίας και διαζυγίου
Επιπτώσεις του διαζυγίου
Λιγότερες ευρύτερες οικογένειες
Τα θετικά του γάμου

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο
ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΕ ΕΚΠΤΩΣΗ ΑΞΙΩΝ
Οι πόλεμοι καλά κρατούν
Άμβλυνση των ηθικών αξιών
Θέσεις και στάσεις της κοινωνίας
Νεολαία χωρίς ελπίδα
Χαμηλή ποιότητα ζωής
Πληθυσμιακή ανισορροπία και μετανάστευση
Εθνικισμός, Ξενοφοβία, Ρατσισμός
Συμπέρασμα κοινωνικού «Status Quo»

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο
ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΜΕΝΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ελλειμματική παιδεία
Κρίση θρησκείας και εκκλησιών
Παρακμή του πνευματικού πολιτισμού

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο
ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Επιχειρήσεις άμοιρες κοινωνικής ευθύνης
Οξέα κοινωνικοοικονομικά προβλήματα
Παγκοσμιοποίηση: ευλογία ή ανάθεμα;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο
ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ
Ανεπάρκεια των κυβερνήσεων
Διαπλοκή πολιτικών και διαφθορά των κυβερνώντων
Ανενόχλητο το οργανωμένο έγκλημα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο
ΕΘΝΗ ΚΑΙ ΚΡΑΤΗ ΑΙΧΜΑΛΩΤΑ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Δημοκρατίας προϋποθέσεις
Έλλειμμα δημοκρατίας
Αρνητική η συμβολή των κομμάτων στη δημοκρατία
Υγιέστερη διακυβέρνηση χωρίς κόμματα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9ο
ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ,
ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Έλλειμμα διεθνούς δικαίου
Έλλειμμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Έλλειμμα οικονομικής ισορροπίας και αλληλεγγύης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10ο
ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Συναγερμός για την ανάπλαση
της κοινωνίας και του πολιτισμού
Τελείωση του ατόμου
Στήριξη του γάμου και της οικογένειας
Αναβάθμιση της παιδείας
Κοινωνία των πολιτών
Παγκόσμια δημοκρατική διακυβέρνηση
Ανάπτυξη των φτωχών χωρών
Προστασία του περιβάλλοντος

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11ο
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΟΣΜΟ
Η ευθύνη της παγκόσμιας διανόησης
Η ευθύνη του μέσου ανθρώπου


Έκκληση για ενεργοποίηση

Βιβλιογραφία

Διακεκριμένες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις

Στο λυκαυγές του 21ου αιώνα, η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια οξεία κρίση θεσμών και αξιών. Σε αντίθεση με την αλματώδη πρόοδο των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας, οι ανθρωπιστικές αξίες βρίσκονται όχι απλά σε στασιμότητα αλλά υποβαθμίζονται ραγδαία.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως καθορίστηκαν από την Οικουμενική Διακήρυξη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το 1948, παραβιάζονται συστηματικά στη μεγάλη πλειονότητα των κρατών, έτσι ώστε μόνο ένα μικρό μέρος του πληθυσμού της γης να τα απολαμβάνει. Οι ετήσιες εκθέσεις της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας διεκτραγωδούν τις χρόνιες ελλείψεις που υπάρχουν στις περισσότερες χώρες στη διατροφή, στην ένδυση, στη στέγαση, στις συνθήκες υγιεινής κ.λπ., καθώς και τις επιπτώσεις τους στην υγεία των κατοίκων τους και ιδίως των παιδιών.
Οι αιώνιες αξίες του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού της αρετής, της ηθικής, της δικαιοσύνης, του μέτρου κ.λπ., καθώς και οι επιταγές του χριστιανισμού για αγάπη, ισότητα, φιλαλληλία και αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων έχουν αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από τον υλισμό και τον ηδονισμό.
Η ιδιαίτερη έμφαση που δίνεται στην τεχνολογική κατεύθυνση της παιδείας πραγματοποιείται με αντίστοιχη μείωση του βάρους των ανθρωπιστικών σπουδών, γεγονός το οποίο επιτείνει την απαξίωση των ηθικών αρχών, στις οποίες βασίστηκε η ανέλιξη της κοινωνίας τους τελευταίους αιώνες.
Ο θεσμός του γάμου και της οικογένειας απειλούνται σοβαρά από την απροθυμία των νέων να παντρευτούν και από το μεγάλο ποσοστό διαζυγίων. Όσοι νέοι μεγαλώνουν στερημένοι της ευεργετικής επιρροής ενός υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος παρουσιάζουν συχνά μια διαταραχή, μικρής ή μεγάλης έκτασης, της ψυχικής ισορροπίας τους. Τα προβλήματα των νέων εντείνονται από μία αδιάφορη και υποβαθμισμένη σχολική αγωγή, που έχει ως αποτέλεσμα η προσωπικότητα πολλών να κυριαρχείται μάλλον από τα ένστικτα παρά από τη λογική και τις απαιτήσεις μιας εύρυθμης κοινωνικής συμβίωσης.
Ο συνδυασμός αυτών των εξελίξεων με την άμβλυνση έως εξάλειψη των ιδανικών εκείνων, που τονώνουν τον κοινωνικό ιστό, οδήγησε στην ευρείας έκτασης διαφθορά των διοικούντων, στη γενική χαλάρωση των ηθών, στην αύξηση της εγκληματικότητας και στη ραγδαία εξάπλωση του οργανωμένου εγκλήματος, της χρήσης των ναρκωτικών και της μάστιγας του AIDS.
Η αδυναμία των εκκλησιών να εκσυγχρονισθούν και η συνοδός άμβλυνση του θρησκευτικού αισθήματος των λαών συνέτειναν οπωσδήποτε στην επαύξηση των παραπάνω φαινομένων.
Η υποβάθμιση του πολιτισμικού επιπέδου και η προς τα κάτω εξίσωση της παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας αποτελούν πρόσθετα δείγματα της κρίσης που διέρχεται η ανθρωπότητα.
Στον οικονομικό τομέα η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Η ανισοκατανομή του πλούτου συνεχώς διευρύνεται, τα φτωχά κράτη γίνονται φτωχότερα, ενώ η ανεργία μαστίζει και τα οικονομικά προηγμένα έθνη - σε ορισμένες μητροπόλεις των οποίων οι άστεγοι μετριούνται κατά χιλιάδες.
Στο πεδίο της διακυβέρνησης οι επιδόσεις είναι απογοητευτικές, καθώς μόνο στο 40% των χωρών-μελών του ΟΗΕ οι κυβερνήσεις εκλέγονται από το λαό, ενώ οι υπόλοιπες έχουν αυταρχικά μέχρι και τυραννικά καθεστώτα. Η κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σ’ αυτές τις χώρες είναι άπιαστο όνειρο, ενώ οι βασανισμοί και η καταπίεση των πολιτών τους είναι στην ημερήσια διάταξη.
Ακόμη και στα δημοκρατικά καθεστώτα υπάρχει ουσιώδες έλλειμμα δημοκρατίας, καθώς τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα επηρεάζουν τις αποφάσεις των κυβερνήσεων, που συχνά λαμβάνονται ερήμην και σε βάρος των πολιτών. Πρέπει ακόμη να επισημανθεί η ανεπάρκεια και η αδιαφορία των κυβερνήσεων ν’ επιλύσουν τα σοβαρά προβλήματα που παρουσιάζουν οι σύγχρονες κοινωνίες όπως: η αύξηση της εγκληματικότητας και ιδιαίτερα του οργανωμένου εγκλήματος, τα ναρκωτικά, το δουλεμπόριο γυναικών για εκπόρνευση, το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, κ.λπ.
Στον τομέα των διεθνών σχέσεων η εικόνα δεν είναι καλύτερη. Οι ισχυροί της γης δεν έχουν κανένα συμφέρον να ενισχύσουν τις αρμοδιότητες του ΟΗΕ και την ενδυνάμωση του διεθνούς δικαίου και της διεθνούς τάξης, ώστε να μπορούν ανεμπόδιστοι να εφαρμόζουν το δίκαιο του ισχυρότερου. Τα οικονομικά όπως και άλλα προβλήματα των φτωχών χωρών, ελάχιστα και μάλλον ακαδημαϊκά αντιμετωπίζονται από τις πλούσιες χώρες, οι οποίες συχνά υποδαυλίζουν τους εθνικιστικούς ανταγωνισμούς των πρώτων, ώστε να προωθούν τις πωλήσεις των οπλικών συστημάτων τους. Οι σχέσεις και οι αντιθέσεις μεταξύ των κρατών καθορίζονται με βάση τα οικονομικά και τα στρατηγικά συμφέροντά τους παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις των δυτικών δημοκρατιών περί ίσων δικαιωμάτων και δικαιοσύνης στις διεθνείς σχέσεις.
Η άμετρη εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου, η σπάταλη κι η ανεύθυνη εκ μέρους της βιομηχανίας επεξεργασία του, με στόχο τη μεγιστοποίηση των κερδών, ενθαρρυνόμενη από την άρνηση ή την ανικανότητα ρυθμιστικής παρέμβασης των κυβερνήσεων, προξενεί σημαντική ρύπανση ή αλλοίωση του περιβάλλοντος. Προκαλεί επίσης προσβολή της πανίδας και της χλωρίδας, που συχνά είναι μη αναστρέψιμη, και δημιουργεί σημαντικούς κινδύνους για το μέλλον της ανθρωπότητας.
Ένα άλλο πρόβλημα που δεν φαίνεται ν’ απασχολεί αρκετά τις κυβερνήσεις είναι η υπογεννητικότητα στις δυτικές κοινωνίες και η αυξημένη γεννητικότητα στις αναπτυσσόμενες. Αυτή η ανισορροπία είναι μοιραίο να οδηγήσει σε ανεπιθύμητη μαζική μετανάστευση από τις φτωχές προς τις πλούσιες χώρες, που είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει οξύτατες αντιπαραθέσεις και κρίσεις ξενοφοβίας και ρατσισμού.
Τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό είναι το πρόβλημα της τρομοκρατίας. Συνδυαζόμενη με την δυνατότητα χρήσης μέσων μαζικής εξόντωσης, από μικρές ομάδες φανατικών, η τρομοκρατία συνιστά τεράστια απειλή για τους λαούς και προβάλλει επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισής της.
Αποτελεί τραγική ειρωνία το γεγονός ότι η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τόσο σημαντικά προβλήματα μετά από έναν αιώνα, στη διάρκεια του οποίου γνώρισε πρωτοφανή τεχνολογική εξέλιξη. Συνέπειά της ήταν μια οικονομική ανάπτυξη χωρίς προηγούμενο. Στη συνέχεια μετά από δύο καταστρεπτικούς παγκόσμιους πολέμους κατόρθωσε επιτέλους να εξαφανίσει την άμεση απειλή του ψυχρού πολέμου. Παρ’ όλα αυτά δεν μπορεί ακόμη ν’ απολαύσει τα αγαθά της ειρηνικής συμβίωσης των εθνών.
Εκπλήσσει η αδιαφορία των οικονομικά και πολιτισμικά ανεπτυγμένων κοινωνιών, οι οποίες ζουν στη μακαριότητα της ευμάρειας, να συγκινηθούν από το δράμα των δισεκατομμυρίων συνανθρώπων μας, παιδιών του ίδιου Θεού, που δίνουν κάθε μέρα αγώνα για να κρατηθούν στη ζωή, συχνά χωρίς επιτυχία.
Η ιστορία θα καταδικάσει την άμετρη υποκρισία των κυβερνώντων πολιτικών, των οποίων τα έργα έρχονται σε κατάφωρη αντίθεση με τις στομφώδεις διακηρύξεις τους, περί ελευθερίας, ισότητας, αδελφότητας και περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι βέβαιο ότι θα αποδώσει το αναλογούν μερίδιο ευθύνης στις επιστημονικές και εκκλησιαστικές ηγεσίες, καθώς και στις προβεβλημένες προσωπικότητες του πνεύματος και των καλών τεχνών για την αδράνειά τους να συνεγείρουν τις υγιείς δυνάμεις της κοινωνίας με στόχο την ανατροπή του κλίματος αδιαφορίας και ανοχής που χαρακτηρίζει την εποχή μας.
Στις επόμενες σελίδες καταδεικνύεται η σοβαρότητα των προβλημάτων, στους κυριότερους τομείς του ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της οργάνωσης των κοινωνιών, από την οποία προκύπτει ανάγλυφη η ανάγκη για άμεση ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση της ανθρωπότητας για την αντιμετώπισή τους. Στη συνέχεια τονίζεται η ανάγκη κήρυξης συναγερμού για την ανάπλαση της κοινωνίας και την ανέλιξη του πολιτισμού μέσα από την τελείωση του ατόμου, και στήριξης των θεσμών του γάμου και της οικογένειας. Προτείνεται η ουσιαστική αναβάθμιση και ο αναπροσανατολισμός της παιδείας, η ενεργοποίηση των πολιτών για ουσιαστική συμμετοχή στα κοινά και η εθελοντική προσφορά, η καθιέρωση της δημοκρατικής διακυβέρνησης σε όλες τις χώρες, η υποβοήθηση της ανάπτυξης των φτωχών χωρών και η προστασία του περιβάλλοντος.
Σαν ένα πρώτο βήμα για την υλοποίηση αυτών των ευγενών στόχων προτείνεται η αξιοποίηση, κατά οργανωμένο τρόπο, του διεθνούς επιστημονικού δυναμικού και της διανόησης για την αναζήτηση πρακτικών μέσων και μεθόδων πραγμάτωσής των. Σημαντική βοήθεια στην εφαρμογή των μέτρων που θα προταθούν καλούνται να προσφέρουν οι ιδιωτικοί φορείς, μη κυβερνητικές οργανώσεις, αλλά κυρίως οι απλοί πολίτες, των οποίων ο μεγάλος αριθμός, με κατάλληλη ενημέρωση και κινητοποίηση, μπορεί ν’ αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα στις εξελίξεις, κάνοντας πράξη τη συμμετοχική δημοκρατία.
Μόνο η συστράτευση αυτών των υγιών δυνάμεων της κοινωνίας μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική ανύψωση του ηθικού επιπέδου διακυβέρνησης και κατάκτηση των στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων του πλανήτη μας.