Το Έπος του ’40: η πρώτη νίκη

Ετοιμότητα, προετοιμασία, ομοψυχία, σθένος είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που προσδιόρισαν τους Έλληνες της γενιάς του ’40 και τους οδήγησαν να γράψουν μία ακόμη χρυσή σελίδα στην πολεμική ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Μέσα σε μία από τις πιο ζοφερές περιόδους της παγκόσμιας ιστορίας, η Ελλάδα κλήθηκε να αντιμετωπίσει, και όπως αποδείχθηκε ήταν έτοιμη να το πράξει, μία από τις ισχυρές δυνάμεις της εποχής: την Ιταλία. Τηρώντας απαρέγκλιτα στάση ουδετερότητας, απέφυγε να απαντήσει σε κάθε μορφή ιταλικής προκλητικότητας, που προδίκαζε την επερχόμενη σύγκρουση, προετοιμαζόμενη αθόρυβα και μεθοδικά. Το ιστορικό παρελθόν και οι παραδόσεις της χώρας δεν επέτρεπαν στους Έλληνες να υποκύψουν στην ιταμή απαίτηση της Ιταλίας. Δίχως δισταγμό, παραμέρισαν, έστω και προσωρινά, τις όποιες πολιτικές και κοινωνικές διαφορές και αντιθέσεις, και συσπειρώθηκαν υπό την ηγεσία του Πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά και του καθεστώτος του, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμά του να πολεμήσουν για την πατρίδα. Και όταν το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, οι ιταλικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Ελλάδα, έτοιμες να σπάσουν τα πλευρά της, αντί για έναν περίπατο, όπως τους είχε υποσχεθεί ο Μπενίτο Μουσολίνι, βρέθηκαν απέναντι σε έναν στρατό, που όχι μόνο ήταν προετοιμασμένος, αλλά πολέμησε με σθένος, αποκρούοντας την ιταλική επίθεση. Ωστόσο, ο Ελληνικός Στρατός δεν αρκέστηκε μόνο στην αποκατάσταση του εθνικού εδάφους, αλλά αντεπιτέθηκε, επιδεικνύοντας αξιοζήλευτες αρετές. Στους χιονοσκεπείς ορεινούς όγκους της Βορείου Ηπείρου, η Ελλάδα χάρισε την πρώτη νίκη στους Συμμάχους, προκαλώντας τον θαυμασμό στους φίλους και σκορπώντας ανησυχία στους εχθρούς…

Ο Εκδότης

Το 1940, ο κύριος τρόπος επιθετικής δράσης του Ελληνικού Ναυτικού ήταν η χρήση των υποβρυχίων του κατά των γραμμών συγκοινωνιών των Ιταλών. Ο Γεώργιος Απιδιανάκης παρουσιάζει, για πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό, τις λεπτομέρειες αυτής της επιτυχούς χρήσης των ελληνικών υποβρυχίων. Το Εμπορικό Ναυτικό της Ελλάδας χαρακτηρίστηκε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ως ο τέταρτος κλάδος των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Ιωάννης Ψαριανός αναλύει τη συνεισφορά του στη συμμαχική προσπάθεια, τις θυσίες που υπέστη και την οικονομική παράμετρο των υπό καθεστώς πολέμου εμπορικών συναλλαγών. Εκτός από το θρυλικό Mannlicher, ο Ελληνικός Στρατός, το 1940, είχε και έναν άλλο τύπο βασικού τυφεκίου, αν και σε πολύ μικρότερους αριθμούς. Αυτό το «άγνωστο» Mauser της βελγικής FN μας παρουσιάζει ο Παναγιώτης Βασιλόπουλος. Κατά τη διάρκεια της ελληνικής αντεπίθεσης το Απόσπασμα Τσακαλώτου κατέλαβε τον αυχένα Κούτσι, ανοίγοντας τον δρόμο προς τον Αυλώνα. Ο Θεόδωρος Δημόπουλος αναλύει την ηρωική μάχη των Ευζώνων του 40ού Συντάγματος, που περιελάμβανε και νυκτερινή ενέργεια κατά των Ιταλών. Η συμβολή της Χωροφυλακής στον πόλεμο του 1940-41 υπήρξε αναμφισβήτητα σημαντική, αλλά επισκιάστηκε από τη δράση των στρατιωτικών μονάδων. Ο Γεώργιος Λόης προβαίνει σε μια ανασκόπηση αυτής της άγνωστης, στο ευρύ κοινό, δράσης της, η οποία περιελάμβανε και καθήκοντα στρατονομίας. Ο Εμμανουήλ Πέπονας στο άρθρο για την υποδοχή του Ελληνικού Στρατού από τους Βορειοηπειρώτες αναφέρει μικρά και μεγάλα στιγμιότυπα από τις πανηγυρικές εκδηλώσεις των Ελλήνων κατοίκων στη θέα των Ελλήνων στρατιωτών. Το αεροσκάφος PZL P.24 ήταν το βασικό καταδιωκτικό της EBA κατά τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο. Ο Ιωάννης Βαρσαμής παρουσιάζει τη δράση του με τους Έλληνες πιλότους και τις επιτυχίες τους κατά των Ιταλών. Ο Νικόλαος Νικόλτσιος στο φωτογραφικό αφιέρωμα αναφέρεται στον ελληνικό Τύπο κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου και τις ανταποκρίσεις των δημοσιογράφων από το μέτωπο. Το Δείγμα Γραφής από το βιβλίο του Βισκόντι Πράσκα Εγώ Εισέβαλα στην Ελλάδα επικεντρώνεται στην ηθική και ψυχολογική προετοιμασία του Έλληνα και Ιταλού στρατιώτη· ο Σωτήριος Κωνσταντινίδης στη στήλη του Μοντελισμού παρουσιάζει το διάσημο ελληνικό καταδιωκτικό PZL P.24· ο Ηλίας Μαϊδάτσης στον Πόλεμο στην Τέχνη αναφέρεται στη λογοτεχνία κατά την πολεμική περίοδο του 1940-41· ο Νικόλαος Νικόλτσιος προβάλλει τμήμα της συλλογής του Πολεμικού Μουσείου Θεσσαλονίκης που περιλαμβάνει τα ιταλικά στρατιωτικά μετάλλια της εκστρατείας τους στην Ελλάδα· στους Στρατούς και Πολεμιστές ο Γεώργιος Κουφογιώργος παρουσιάζει τον Ιταλό Αλπινιστή· ο Θεόδωρος Δημόπουλος στις Φυσιογνωμίες τον Αντιστράτηγο Θρασύβουλο Τσακαλώτο· ο Γεώργιος Λόης την αμυντική οργάνωση της VII Μεραρχίας στην τοποθεσία Ελαίας–Καλαμά Ηπείρου και, τέλος, στα Οπλικά Συστήματα ο Θεόδωρος Δημόπουλος το ιταλικό πιστόλι Beretta M1934.

Η σύνταξη