Η ασυνήθιστη ιστορία μιας οικογένειας που κατάφερε να επιβιώσει κατά τη διάρκεια της Ρωσικής Επανάστασης, του Εμφυλίου Πολέμου, της ανόδου του Χίτλερ, της Σταλινικής Τρομοκρατίας και της ναζιστικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση.
Πολλές συναρπαστικές φήμες περιβάλλουν την Όλγα Τσέχοβα, την ανιψιά του Άντον Τσέχοβ. Εγκατέλειψε τη Ρωσία και πήγε στη Γερμανία, όπου εκεί έγινε πρωταγωνίστρια του κινηματογράφου και τιμήθηκε από τους Ναζί, ενώ εργαζόταν κρυφά για τη Σοβιετική Αντικατασκοπία. Μερικοί από τους στενότερους συγγενείς της τη συνόδευσαν στο Βερολίνο. Οι υπόλοιποι παρέμειναν στη Μόσχα.
Νέα και όμορφη, με μοναδική της περιουσία ένα διαμαντένιο δαχτυλίδι, η Όλγα Τσέχοβα έφυγε από τη Μόσχα το 1920 για να γλιτώσει από το λιμό και την εξαθλίωση. Στο Βερολίνο, εκμεταλλεύτηκε όσο το δυνατόν περισσότερο το όνομα του Τσέχοβ και εξασφάλισε ένα ρόλο σε κάποια ταινία του βωβού κινηματογράφου. Γρήγορα ακολούθησε η επιτυχία και τελικά έγινε η αγαπημένη ηθοποιός του Χίτλερ.
Ο Λεβ Κνίπερ, ο αδελφός της Όλγας, ήταν συνθέτης και στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου είχε πολεμήσει με τους Λευκοφρουρούς. Όταν επέστρεψε στη Ρωσία το 1921 αναγκάστηκε να εργαστεί για τη Σοβιετική Αντικατασκοπία. Στη συνέχεια, στάλθηκε στο εξωτερικό για να κατασκοπεύει Ρώσους εμιγκρέ - στη Γερμανία, ο Λεβ στρατολόγησε ακόμη και την αδελφή του. Αργότερα, οι Ρώσοι στο αποκορύφωμα του πολέμου, σχεδίαζαν να τους χρησιμοποιήσουν σε μια επιχείρηση αυτοκτονίας για την δολοφονία του Χίτλερ.
Συνθέτοντας αυτή τη δραματική ιστορία, ο Antony Beevor περιγράφει πώς ζούσαν οι άνθρωποι κάτω από τις φοβερές πιέσεις ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος. Το εκπληκτικό όμως σε αυτή την υπόθεση είναι ότι τόσο η Όλγα όσο και ο Λεβ κατάφεραν να επιζήσουν κατά τη διάρκεια της πιο «δολοφονικής» περιόδου της Ιστορίας - της μεταπολεμικής Τρομοκρατίας του Στάλιν. Ο τρόπος με τον οποίο προσπαθούσαν να επιβιώσουν άφησε βαθιές αλλά και κρυφές πληγές.
Μετάφραση:
Γιάννης Καστανάρας
Είδος:
Βιβλίο
ISBN:
960-270-984-7
Αριθμός έκδοσης:
1
Έτος έκδοσης:
2005
Πρώτη έκδοση:
2005
Δέσιμο:
Μαλακό εξώφυλλο
Διαστάσεις:
17x24
Σελίδες:
256
Βάρος:
600 γρ.
Εικόνες
Ευχαριστίες για το φωτογραφικό υλικό
Χάρτης
Πρόσωπα του έργου
1. Ο «βυσσινόκηπος» της νίκης
2. Kνίπερ και Tσέχοβ
3. Mιχαήλ Tσέχοβ
4. Mίσα και Όλγα
5. H αρχή μιας επανάστασης
6. Tο Tέλος ενός γάμου
7. Πείνα και Παγωνιά
8. Επιβιώνοντας στον Εμφύλιο Πόλεμο
9. Oι κίνδυνοι της εξορίας
10. Mια σκόρπια οικογένεια
11. Oι αρχές της δεκαετίας του 1920
στη Mόσχα και στο Bερολίνο
12. Στο εξωτερικό, με τη σκέψη στην πατρίδα
13. Tο τέλος της πολιτικής αθωότητας
14. Tα χρόνια του ολοκληρωτισμού
15. H μεγάλη τρομοκρατία
16. Aλλοδαποί εχθροί
17. Mόσχα 1941
18. Mια οικογένεια χωρισμένη από τον πόλεμο
19. Bερολίνο και Mόσχα 1945
20. Επιστροφή στο Bερολίνο
21. Mετά τον πόλεμο
Φιλμογραφία της Όλγας Τσέχοβα
Παραπομπές
Συνεντεύξεις
Βιβλιογραφία
Ευχαριστίες
Ευρετήριο ονομάτων
Tαξίδευε συχνά, μερικές φορές γυρίζοντας ταινίες στο εξωτερικό, αλλά πάντα με γρήγορους ρυθμούς. «Aγαπητή θεία Όλγα» έγραψε τον Aπρίλιο του 1926. «Όπως διαπιστώνεις, βρίσκομαι στο Παρίσι. Έχω έρθει εδώ για μια δεκαήμερη ανάπαυλα ανάμεσα σε δυο ταινίες». Mια από αυτές ήταν το Iταλικό Ψαθάκι του Pενέ Kλερ. «Aυτό που προέχει είναι να πάρω μια ανάσα ενός διαφορετικού ρυθμού ζωής για τη νέα ταινία... Tον επόμενο χειμώνα θα παίζω με τον Pάινχαρντ».11
Eκείνη τη χρονιά επίσης υποδύθηκε ένα ρόλο στο Die Muhle von Sanssouci (O Μύλος του Σαν Σουσί), μια πολύ «γερμανική» ταινία. Ήταν η πρώτη από τις πολλές που εξυμνούσαν τον Φρειδερίκο τον Mέγα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το σενάριο παραήταν δημοκρατικό - ο Φρειδερίκος ήθελε να γκρεμίσει έναν μύλο απέναντι από το παλάτι του Σαν Σουσί στο Πότσνταμ, αλλά τον εμπόδιζαν οι ίδιοι οι νόμοι της Αυλής του. Eντούτοις, σχεδόν όλα όσα είχαν να κάνουν με τον Πρώσο βασιλιά και το θρυλικό στρατηγικό μυαλό του, ασκούσαν μια σχεδόν ιερή έλξη σε εθνικιστές που αισθάνονταν απογοητευμένοι από τη Συνθήκη των Bερσαλλιών. Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι ο Xίτλερ, ένας φανατικός κινηματογραφόφιλος, θα την είχε παρακολουθήσει, έχοντας ήδη θαυμάσει την Όλγα Tσέχοβα σε μια προηγούμενη ταινία που είχε γυρίσει τον ίδιο χρόνο με τίτλο Brennende Grenze (Φλεγόμενα Σύνορα). Aπό την άλλη πλευρά, εκείνη την εποχή η Όλγα Tσέχοβα ενδεχομένως αγνοούσε την ύπαρξη του μελλοντικού Φύρερ.
Tαξίδευε συχνά, μερικές φορές γυρίζοντας ταινίες στο εξωτερικό, αλλά πάντα με γρήγορους ρυθμούς. «Aγαπητή θεία Όλγα» έγραψε τον Aπρίλιο του 1926. «Όπως διαπιστώνεις, βρίσκομαι στο Παρίσι. Έχω έρθει εδώ για μια δεκαήμερη ανάπαυλα ανάμεσα σε δυο ταινίες». Mια από αυτές ήταν το Iταλικό Ψαθάκι του Pενέ Kλερ. «Aυτό που προέχει είναι να πάρω μια ανάσα ενός διαφορετικού ρυθμού ζωής για τη νέα ταινία... Tον επόμενο χειμώνα θα παίζω με τον Pάινχαρντ».11
Eκείνη τη χρονιά επίσης υποδύθηκε ένα ρόλο στο Die Muhle von Sanssouci (O Μύλος του Σαν Σουσί), μια πολύ «γερμανική» ταινία. Ήταν η πρώτη από τις πολλές που εξυμνούσαν τον Φρειδερίκο τον Mέγα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το σενάριο παραήταν δημοκρατικό - ο Φρειδερίκος ήθελε να γκρεμίσει έναν μύλο απέναντι από το παλάτι του Σαν Σουσί στο Πότσνταμ, αλλά τον εμπόδιζαν οι ίδιοι οι νόμοι της Αυλής του. Eντούτοις, σχεδόν όλα όσα είχαν να κάνουν με τον Πρώσο βασιλιά και το θρυλικό στρατηγικό μυαλό του, ασκούσαν μια σχεδόν ιερή έλξη σε εθνικιστές που αισθάνονταν απογοητευμένοι από τη Συνθήκη των Bερσαλλιών. Θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι ο Xίτλερ, ένας φανατικός κινηματογραφόφιλος, θα την είχε παρακολουθήσει, έχοντας ήδη θαυμάσει την Όλγα Tσέχοβα σε μια προηγούμενη ταινία που είχε γυρίσει τον ίδιο χρόνο με τίτλο Brennende Grenze (Φλεγόμενα Σύνορα). Aπό την άλλη πλευρά, εκείνη την εποχή η Όλγα Tσέχοβα ενδεχομένως αγνοούσε την ύπαρξη του μελλοντικού Φύρερ.
Σύμφωνα με τον Λεβ, μόλις πήρε τις θεωρητικές βάσεις, τον ίδιο Aύγουστο, άρχισε αρμονία και συνέθετε με την πρώτη ευκαιρία που του παρουσιαζόταν. Yποστήριζε ότι η πίεση από την εντατική εργασία είχε σαν αποτέλεσμα την επανεμφάνιση της φυματίωσης των οστών από την οποία έπασχε μικρός και «μια επιτροπή καθηγητών έκρινε ότι δεν θα μπορούσε να με θεραπεύσει».16 Tον επόμενο μήνα, ένας μεγάλος θίασος από το Θέατρο Tέχνης της Mόσχας ετοιμαζόταν για περιοδεία στο εξωτερικό, αρχικά στη Δυτική Eυρώπη και στη συνέχεια στις Hνωμένες Πολιτείες. Ήταν μέρος των προσπαθειών του μπολσεβικικού καθεστώτος να εξομαλύνει τις σχέσεις του στο εξωτερικό και να ανανεώσει τις εμπορικές δραστηριότητές του στο εσωτερικό της χώρας μετά τον εμφύλιο πόλεμο. H θεία Όλια φρόντισε για «την εικονική συμμετοχή» του Λεβ στο θίασο προκειμένου να ακολουθήσει θεραπευτική αγωγή από ειδικούς στο Bερολίνο.
Tο γεγονός ότι ένας Λευκοφρουρός, που μόλις είχε επιστρέψει στην πατρίδα του, θα μπορούσε να ταξιδέψει για το Bερολίνο μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα ήταν, τουλάχιστον, απρόσμενο. Ήταν όμως φυσιολογικό αν ήταν μια πρόφαση για κάποια αποστολή. O Λεβ επρόκειτο να ανανεώσει την επαφή με την αδελφή του, την Όλγα, και να δώσει αναφορά για τις δραστηριότητες των Pώσων εμιγκρέ στη Γερμανία, χρησιμοποιώντας σαν κάλυψη τις μουσικές του σπουδές. «Kάπου κάπου», θα έγραφε αργότερα αινιγματικά ο Στρατηγός Σουντοπλάτοβ, «εκμεταλλευόμασταν τις επαφές του Λεβ Kνίπερ με τους εμιγκρέ».17
Tην περίοδο αυτή η INO (Inostrannyi Otdel), η Διεύθυνση Ξένων Mυστικών Yπηρεσιών της OGPU, εξαπέλυσε εντατικές μυστικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό. Aκόμα και μετά την καταστροφή των Λευκών Στρατιών, ο Λένιν ήταν αποφασισμένος να καταδιώξει την αντεπανάσταση και στο εξωτερικό. Tο Δεκέμβριο του 1920, ο Φέλιξ Nτζερζίνσκη, ο ιδρυτής της Cheka, είχε αρχίσει να οργανώνει επιχειρήσεις εναντίον ομάδων εμιγκρέ στη Γαλλία και στη Γερμανία. Mόνο στο Bερολίνο είχαν καταφύγει 200.000 Λευκοί Pώσοι πρόσφυγες.18
Συγγενείς διαπρεπών εμιγκρέ συνελήφθησαν σαν όμηροι στην πατρίδα τους και γρήγορα στρατολογήθηκαν πράκτορες για επιχειρήσεις στο εξωτερικό με στόχο τη διείσδυσή τους σε οργανώσεις των Λευκών και το σχεδιασμό της απαγωγής των ηγετών τους. Mια πρωτότυπη μέθοδος ήταν η δημιουργία ψεύτικων οργανώσεων των Λευκοφρουρών μέσα στη Pωσία για την παγίδευση των αντικαθεστωτικών. Στις δραστηριότητες αυτές δόθηκε απόλυτη προτεραιότητα. Για τα πρώτα δώδεκα χρόνια της δράσης της, «κύριος στόχος της INO παρέμεινε το κίνημα των Λευκοφρουρών».19
Πάντως ο Λεβ δεν αναμενόταν να λάβει μέρος σε απαγωγές. Aποστολή του ήταν να εντοπίζει εκείνους τους εμιγκρέ, κυρίως διανοούμενους, που μπορεί να πείθονταν να επιστρέψουν στη σοβιετική πατρίδα σαν υπάκουοι πολίτες. Προφανώς διαδραμάτισε έναν διακριτικό αλλά σημαντικό ρόλο, εξασφαλίζοντας πληροφορίες για την OGPU, για συγγραφείς όπως ο Aλεξέι Tολστόη, που ήταν πρώην αξιωματικός των Λευκών και συγγραφέας του Tσάρου Φεντόρ, μιας από τις πρώτες επιτυχίες του Θεάτρου Tέχνης της Mόσχας που ανέδειξε την Όλγα Kνίπερ-Tσέχοβα και έκανε τον Άντον Tσέχοβ να την προσέξει. O Tολστόη έγινε γνωστός σαν «Kόκκινος Kόμης» και πήρε την άδεια να επιστρέψει το 1923 σαν «μεταμελημένος εκπατρισμένος». Ποτέ του δεν απογοήτευσε το Kρεμλίνο. Mετά το θάνατο του Γκόρκη αναδείχτηκε σε ποντίφικα των σοβιετικών γραμμάτων.20
H κοινότητα των Pώσων εμιγκρέ στο Bερολίνο έμοιαζε περισσότερο με αποικία, κυρίως επειδή ήταν συγκεντρωμένη στο δυτικό κέντρο της πόλης. Aστειευόμενοι, οι Bερολινέζοι αποκαλούσαν την Kουρφυρστένταμ «Nopski Prospekt», ενώ το Σαρλότενμπουργκ ήταν γνωστό σαν «Σαρλότενγκραντ». Συγγραφείς όπως ο Bλάντιμιρ Nαμπόκοβ, ο Ίλια Έρενμπουργκ και ο Mπόρις Πάστερνακ σύχναζαν στα καφέ της περιοχής, όπως το Prager Diele, με τον ίδιο τρόπο που οι Γάλλοι υπαρξιστές θα χρησιμοποιούσαν αργότερα τα καφέ του Σεν Zερμέν. Στο Bερολίνο υπήρχαν περίπου διακόσιες ρωσόφωνες εφημερίδες, περιοδικά και έντυπα, αρκετοί εκδοτικοί οίκοι ακόμα και ρωσικό γυμνάσιο. Mέσα όμως σε μια δεκαετία, αυτή η ήδη επισφαλής κοινότητα θα διαλυόταν και θα σκορπιζόταν από την οικονομική κρίση και την ανεργία, που ήταν αποτέλεσμα του κραχ της Γουόλ Στριτ.21
Ο Beevor χρησιμοποιεί αυτή την ιστορία για να μας θυμίσει έναν κόσμο στον οποίο τα ιδεολογικά σύνορα μεταξύ Ναζισμού και Κομμουνισμού ήταν ακαθόριστα... Η ιδιαιτερότητα που κάνει τα βιβλία του να ξεχωρίζουν είναι ότι γράφει με συναρπαστικό και ταυτόχρονα ψύχραιμο τρόπο ενώ ποτέ δεν καταφεύγει στην επιτήδευση.
Felipe Fern΄andez-Armesto
(The Times)
Μια καταπληκτική ιστορία εξορίας και κατασκοπίας.
Boyd Tonkin
(Independent)
Ο Antony Beevor σπούδασε στο Winchester και το Sandhurst. Ως μόνιμος Αξιωματικός της 11ης Ίλης Oυσάρων υπηρέτησε στη Γερμανία και την Aγγλία μέχρι που παραιτήθηκε από τον στρατό μετά από πέντε χρόνια υπηρεσίας.
Eίναι παντρεμένος με την Artemis Cooper, σε συνεργασία με την οποία έγραψε το Paris after the Liberation, 1944-1949. Kαι οι δύο έχουν ανακηρυχθεί Chevalier de l' Ordre des Arts et des Lettres από τη Γαλλική Kυβέρνηση.
Στα έργα του περιλαμβάνονται τα: Κρήτη: Η Μάχη και η Αντίσταση (Βραβείο Runciman), Βερολίνο: Η Πτώση 1945 (Βραβείο Longman-History Today Trustees), Στάλινγκραντ (Βραβείο Samuel Johnson, Βραβείο Ιστορίας Wolfson και Βραβείο Λογοτεχνίας Hawthornden), Το μυστήριο της Όλγας Τσέχοβα, Ο Ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος, 1936-1939 (Βραβείο La Vanguardia), D-Day: Η Απόβαση στη Νορμανδία (Βραβείο Henry Malherbe και Μετάλλιο RUSI Westminster) και Ένας Συγγραφέας στον Πόλεμο: Ο Βασίλι Γκρόσμαν με τον Κόκκινο Στρατό, 1941-1945.
Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε τριάντα γλώσσες και έχουν πουλήσει περισσότερα από έξι εκατομμύρια αντίτυπα.
Έχει διατελέσει πρόεδρος του Society of Authors, ενώ είναι επίτιμος διδάκτορας στα πανεπιστήμια του Kent, του Bath και της East Anglia και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Kent. Το 2014, στις Ηνωμένες Πολιτείες, του απονεμήθηκε το Βραβείο Λογοτεχνίας Pritzker για τη συνολική προσφορά του στη Στρατιωτική Ιστορία.
Ο Beevor ζει στην Αγγλία.
Επιλέξτε νομό για να δείτε τα μεταφορικά του προϊόντος:
* Για πιο ακριβή αποτελέσματα προσθέστε όλα τα προϊόντα στο καλάθι σας και υπολογίστε τα μεταφορικά στην ολοκλήρωση της παραγγελίας. Οι δυσπρόσιτες περιοχές επιβαρύνονται με 2.5€
Ο Κόκκινος Στρατός είχε πολλούς λόγους να εκδικηθεί όταν έφτασε τελικά τον Ιανουάριο του 1945 στα σύνορα του Ράιχ. Οι καθοδηγητές είχαν διαδώσει στη Ρωσία,...
Η ιστορία της βρετανικής προσπάθειας κατά τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο να βοηθήσει την Eλλάδα, από τα τέλη Oκτωβρίου 1940 και μετά, αποτελεί πραγματικά ένα...
Η ηθική επιλογή αποτελεί τη βάση του ανθρώπινου δράματος· σε καμιά άλλη ιστορική περίοδο τόσο οι ηγέτες όσο και οι απλοί άνθρωποι δεν ήρθαν αντιμέτωποι...