ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Mε το τεύχος Απριλίου της Στρατιωτικής Ιστορίας ολοκληρώνεται ένα τετράμηνο ζωής του περιοδικού κάτω από τη νέα εκδοτική στέγη των Εκδόσεων Γκοβόστη. Ένα τετράμηνο προσαρμογής στα νέα δεδομένα τόσο για την ομάδα σύνταξης όσο και των συνεργατών αυτής.

Η εμπιστοσύνη των αναγνωστών για το νέο αυτό εκδοτικό εγχείρημα αποδεικνύεται καθημερινά ποικιλοτρόπως – και σας ευχαριστούμε για αυτό, υποσχόμενοι, από την πλευρά μας, τη συνέχιση αυτής της συλλογικής προσπάθειας για ένα συνεχώς βελτιούμενο ποιοτικά αποτέλεσμα.

Μέρος της όλης αυτής δυναμικής αποτελεί η αρθρογραφία του τεύχους με έξι τοποθετήσεις ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες, αλλά και μοναδικές:

•           Ο κ. Στεφανάδης επιχειρεί, με τη συνδρομή τού τότε κυβερνήτη του αντιτορπιλικού Πάνθηρ και πλέον εν αποστρατεία Ναυάρχου Σπυρίδωνος Περβαινά, μια αναλυτική ανασκόπηση στο «Επεισόδιο της Σαμοθράκης», όπως έγινε γνωστό από τον Τύπο της εποχής.

•           Περίπου στη μέση της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου, και συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 1972, η Central Intelligence Agency παρουσίασε το άκρως απόρρητο έγγραφο της Διεύθυνσης Πληροφοριών της SR WP 72-2. The Soviet Navy: Strategy, Growth and Capabilities, έκτασης 44 σελίδων, το οποίο δημοσιεύεται στην Ελλάδα για πρώτη φορά. Ο κ. Μουρτζάκης, με αφορμή τη δημοσιοποίηση αυτού του εγγράφου μάς παρουσιάζει μεν το περιεχόμενό του, αλλά και μια συνολική εικόνα του Σοβιετικού Ναυτικού από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έως τη δεκαετία του 1970.

•           Η δημιουργία της Πραιτωριανής Φρουράς κρίθηκε απαραίτητη στο πλαίσιο της πολιτειακής αλλαγής του κράτους της Ρώμης, κυρίως για την προστασία του αυτοκράτορα από εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους. Ο κ. Βασιλείου παρουσιάζει τα πολυσχιδή καθήκοντά της και την εν γένει παρουσία της. Η συνεχώς αυξανόμενη σημασία ισχυροποίησε τη θέση του διοικητή της, του έπαρχου των πραιτωρίων, και κατ’ επέκταση την πολιτική της ανάμειξη σε κεντρικό επίπεδο, ορισμένες φορές με καταστροφικές συνέπειες για το κράτος. 

•           Η δράση των γερμανικών αρμάτων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είναι συνυφασμένη, τις περισσότερες φορές, με τα άρματα που εμφανίστηκαν μετά την έναρξη του πολέμου, όπως τα Tiger και τα Panther. Όμως, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχαν και άρματα που κατασκευάστηκαν προπολεμικά και είχαν ενεργητική παρουσία κατά τα πρώτα έτη της παγκόσμιας σύγκρουσης. Το Panzerkampfwagen (PzKpfw) 35(t) δεν διέθετε την παχιά θωράκιση ή το τρομερό πυροβόλο των 75 ή 88 mm μεταγενέστερων τύπων, αλλά είχε σημαντική παρουσία και αξιόλογη επιχειρησιακή δράση με τον Γερμανικό Στρατό και τους συμμάχους του. Αυτόν τον «τσέχο μαχητή» στην υπηρεσία του Γ΄ Ράιχ μας παρουσιάζει ο συνεργάτης του περιοδικού κ. Βαρσαμής με αναλυτικότατο τρόπο.

•           Με την εκβιομηχάνιση των ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών, την πρόοδο της τεχνολογίας και τη χρήση της για πολεμικούς σκοπούς, αναπτύχθηκε ιδιαίτερη σχέση αλληλεξάρτησης ανάμεσα στους κατασκευαστές σύγχρονου οπλισμού και τους στρατιωτικούς κύκλους. Ο κ. Παπαδημητρίου μας παρουσιάζει την απροκάλυπτη επιδίωξη ανταγωνιστικών στόχων εκ μέρους των κρατών της Ευρώπης, ιδίως μετά το 1880, η οποία οδήγησε σε μια κούρσα εξοπλισμών, με κυρίαρχο ρόλο εκείνον των ναυτικών.

•           Στο Β΄ Μέρος της μελέτης για τα Τάγματα Αριστείας και τα Στρατιωτικά Μετάλλια της Ελλάδας από το 1820 έως το 1974 αναλύεται σε αυτό το τεύχος η περίοδος του Γεωργίου του Α΄ από το 1863 έως το 1913. Μια περίοδος κατά την οποία δεν καθιερώθηκε κανένα νέο Τάγμα Αριστείας, ενώ κυριότερη θεσμική παρέμβαση αποτέλεσε η κατάργηση της κεφαλής του Όθωνος από το Τάγμα Αριστείας του Σωτήρος και η αντικατάστασή της με την απεικόνιση του Σωτήρος.

Η ύλη του τεύχους συμπληρώνεται από τις μόνιμες στήλες του περιοδικού:

Την άνοιξη του 1940, ο Στάλιν και ο Lavrenty Beria (αρχηγός της NKVD και των μυστικών υπηρεσιών του Στάλιν) σχεδίαζαν να εξαφανίσουν κάθε πηγή αντίθεσης προς το σοβιετικό καθεστώς και έδωσαν εντολές για τη δολοφονία 20.000 και πλέον Πολωνών αξιωματικών. Οι εκτελέσεις διεξήχθησαν σε διάφορες τοποθεσίες. Πιο γνωστή υπήρξε το νεκροταφείο της NKVD στο Katyn, κοντά στο Minsk της Λευκορωσίας. Η ανείπωτη αυτή ιστορία των σφαγών στο Katyn παρουσιάζεται στη στήλη «Αποσπάσματα Στρατιωτικού Μηνολογίου» μαζί, πάντα, με τα διαγράμματα των γεγονότων της Ελληνικής Ιστορίας και των αντιστοίχων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αντίστοιχα, το «Δείγμα Γραφής» επικεντρώνεται στην «περιφερειακή» στρατηγική της Γερμανίας και στον ρόλο της Ελλάδας ως σημείου αναφοράς για την κυριαρχία του Άξονα στην Ανατολική Μεσόγειο. Το απόσπασμα του κειμένου που παρουσιάζεται προέρχεται από το βιβλίο του Martin van Creveld, Η στρατηγική του Χίτλερ 1940-1941. Το βαλκανικό ζήτημα, που κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Γκοβόστη το έτος 2013.

Οι στήλες συμπληρώνονται με τις εξαιρετικές παρουσιάσεις περί «Σκοτεινού τουρισμού» του κ. Νικόλτσιου, της ταινίας Forrest Gump από τον κ. Αττάλογλου, του F-22A Raptor σε κλίμακα 1/72 του κ. Ανέστη και των αντιτορπιλικών κλάσης Bagley του κ. Βαρσαμή.

 Τέλος, τα περιεχόμενα ολοκληρώνουν η βιογραφία του Αντιστρατήγου Ιωάννη Αλεξάκη στη στήλη «Φυσιογνωμίες» και η  περιγραφή του μεσαιωνικού καστελίου Πεντεσκούφι της «Πολιτιστικής Κληρονομιάς».

Ο Διευθυντής της Σύνταξης

Ταξχος ε.α. Γεώργιος Β. Σκαλτσογιάννης, Ιστορικός