Σημείωμα της Σύνταξης

Σε αυτό το τεύχος θα ήθελα να αναφερθώ, κυρίως, στις Μόνιμες Στήλες του περιοδικού – το μέρος αυτό της ύλης που αποτελεί το μικρότερο σε όγκο μέρος του συνόλου, αλλά που δεν υστερεί καθόλου σε ποιότητα, θεματικό πλουραλισμό και αναγνωστικό ενδιαφέρον.

Κύριο γνώμονα για τη διαμόρφωσή τους αποτέλεσε η προσπάθεια προβολής του ιστορικού «περίγυρου» των γεγονότων και κατά συνέπεια ενός περισσότερο «ξεκάθαρου» παρελθόντος, φθάνοντας πλέον στο σημείο να διαθέτουμε δέκα μόνιμες, αλλά ευέλικτες στήλες, με δυνατότητα παρουσίασης ειδικών επετειακών και θεματικών αφιερωμάτων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η στήλη «Αποσπάσματα Στρατιωτικού Μηνολογίου», που περιλαμβάνει ειδικό επετειακό αφιέρωμα για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ ως κύρια θεματική ενότητα έχει αυτήν της παρουσίασης των κύριων γεγονότων της ελληνικής ιστορίας. Ως γεγονός για παρουσίαση σε αυτό το τεύχος επιλέχθηκε ο άγνωστος σε πολλούς βομβαρδισμός της γερμανικής Ναυτικής Βάσης Hörnum τη νύχτα της 19ης/20ή Μαρτίου του 1940.

Στη στήλη «Φυσιογνωμίες» η κα Κούβαρη μας παρουσιάζει τον Αντιστράτηγο Αλέξανδρο Κοντούλη, έναν στρατηγό που, αν και παρέμεινε άγνωστος επειδή ο ίδιος το επέλεξε, δεν υπήρξε καθόλου άσημος. Πολέμησε το 1878 στην Ήπειρο, το 1886 στη Θεσσαλία, το 1897 στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο, το 1904 στον Μακεδονικό Αγώνα, το 1912-13 στην Ήπειρο, ενώ υπήρξε διοικητής του Α΄ Σώματος Στρατού στη Μικρασιατική Εκστρατεία και πρεσβευτής της Ελλάδας στα Τίρανα. Απεβίωσε πτωχός στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός τον Αύγουστο του 1933, και τιμής ένεκεν ετάφη στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

Επίσης «ανοιχτή» σε αφιερώματα και θεματικές ενότητες είναι και η στήλη μας «Πολιτιστική Κληρονομιά». Την περίοδο αυτή παρουσιάζουμε ενότητα σχετική με κάστρα και φρούρια των περιοχών Ευβοίας, Αχαΐας και Αττικής από την εξαιρετική πένα του κ. Λόη. Για το παρόν τεύχος γίνεται μια παρουσίαση του αρχαίου φρουρίου των Ελευθερών στη Δυτική Αττική, του οποίου οι εκτενείς οχυρώσεις συγκαταλέγονται στα καλύτερα διατηρημένα και πιο θεαματικά κατάλοιπα οχυρωματικής αρχιτεκτονικής της Αρχαιότητας στον ελληνικό χώρο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η στήλη «Μουσεία και Κειμήλια» του νέου μας συνεργάτη, μουσειολόγου κ. Νικόλτσιου. Το άρθρο του για τις ανακριβείς αποτυπώσεις λεπτομερειών σε μουσειακά κειμήλια φέρει στο προσκήνιο μια οπτική πέρα από την απλή θέαση ενός κειμηλίου. Είναι όμως δυνατόν η ζωγραφική τέχνη –όπως αυτή του Κενάν Μεσσαρέ–, που σε γενικές γραμμές χαρακτηρίζεται από χρωματικό πλούτο και τεχνική αρτιότητα, να κρίνεται αρνητικά από την ύπαρξη ορισμένων ανακριβειών στην αποτύπωση λεπτομερειών επί στολών, οπλισμού, μεταλλίων κ.λπ.; Μάλλον όχι.

Η επίδραση που είχε στη ρωσική κοινωνία το 1941 ένα τραγούδι και η συμπτωματική αναγραφή του γράμματος «Κ» στο πλευρό των πολλαπλών εκτοξευτών ρουκετών BM-13, που συμβόλιζε το εργοστάσιο κατασκευής αυτών Voronezh Komintern, εικάζεται ότι ήταν ο λόγος που υιοθετήθηκε ο τίτλος του τραγουδιού ως προσωνύμιο του συστήματος. Το όνομα αυτού Katyusha και την τεχνική περιγραφή του συστήματος την παρουσιάζει στη στήλη «Οπλικά Συστήματα» ο παλαιός συνεργάτης του περιοδικού κ. Βαρσαμής.

Στις αρχές του 2020, κυκλοφόρησε στην ελληνική αγορά μοντελισμού η δεύτερη έκδοση του νέου MiG-21. Πρόκειται για το MiG-21PFM της εταιρείας Eduard στην κλίμακα 1/72. Αυτή τη δημοφιλή έκδοση των φίλων μοντελιστών μάς παρουσιάζει με ιδιαίτερες λεπτομέρειες και ζωντανό περιγραφικό τρόπο ο ιδιαίτερα πεπειραμένος στον χώρο κ. Ανέστης στη στήλη «Μοντελισμός».

Για αυτό το τεύχος ο κ. Αττάλογλου μας ετοίμασε στη στήλη «Ο Πόλεμος στην Τέχνη» την παρουσίαση της ταινίας του Steven Spielberg The Post (Απαγορευμένα Μυστικά). Η διάρρευση στον Τύπο της επίσημης έκθεσης του αμερικανικού Πενταγώνου με τίτλο Report of the Office of the Secretary of Defense Vietnam Task Force, που εξέταζε την αμερικανική παρέμβαση στο Βιετνάμ, αποτέλεσε το κύριο αντικείμενο του έργου, εστιάζοντας στη λειτουργία της δημοσιογραφίας, το ήθος, το κουράγιο και την τόλμη της.

Ο πόλεμος των χαρακωμάτων κατά των Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εγκαινίασε νέα δεδομένα στον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου και νέες συνθήκες στο πεδίο της μάχης. Ο κ. Αναστασόπουλος μας παρουσιάζει στο «Δείγμα Γραφής» το βιβλίο του Hew Strachan Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που κυκλοφόρησε το 2013 από τις εκδόσεις Γκοβόστη.

Ολοκληρώνω με τις πάντα παρούσες στήλες του περιοδικού: Την εισαγωγική «Ειδήσεις» του κ. Πέπονα και τη «Βιβλιογραφία» – ως επιλογική.

Θερμές ευχαριστίες –τελευταίες αλλά όχι έσχατες– στους κυρίους Αντωνάτο, Παπαδόπουλο, Παπαϊωάννου και Μητρόπουλο για την εξαίρετη αρθρογραφία τους, που αποτελεί και τον κορμό του περιοδικού, όπως και στον κύριο Αναστασόπουλο για το επετειακού χαρακτήρα αφιέρωμα στον Γεώργιο Α΄, ο οποίος δολοφονήθηκε αυτόν τον μήνα του 1913 στη Θεσσαλονίκη.

Ο Διευθυντής της Σύνταξης

Ταξχος ε.α. Γεώργιος Β. Σκαλτσογιάννης, Ιστορικός