Το κείμενο αξιολογεί την ένταξη του μυθιστορήματος Άγιοι Έρωτες, Τα χρόνια της οργής, του Γιώργου Μιχαηλίδη, στο είδος του ιστορικού/πολεμικού μυθιστορήματος. Ο θρυμματισμός, η λαβυρινθώδης αντίληψη του ιστορικού βιώματος και η αίσθηση αποπροσανατολισμού στον ανοίκειο, εφιαλτικής χροιάς χώρο όπου εγγράφεται το συλλογικό ιστορικό βίωμα (μάχη, καταστροφή κ.ο.κ.) αποδεικνύουν την απομάκρυνση του συγγραφέα από μια διδακτικού-αποδεικτικού τύπου ιστοριογραφική πρόζα. Η περίοδος 1914-1923 και οι συλλογικές μαρτυρικές περιπέτειες που επιφυλάσσει για την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο αντιμετωπίζονται μέσα από αναφορές στην τέχνη (ζωγραφική και κινηματογράφο), η οποία προσφέρει τεχνικές που ανατρέπουν τον λεπτομερή ρεαλισμό ή τον μεταστοιχειώνουν με ιδιαίτερη συγκινησιακή φόρτιση: Επιβράδυνση κινήσεων, φωτισμός προσώπων με τεχνικές σκηνογραφίας ή ζωγραφικής, προβολή λεπτομερειών σε γκρο πλαν, σταδιακό σβήσιμο («fade out») πανοραμικών εικόνων πλήθους, ηχητικά εφέ, ταχύτατες μετακινήσεις του οπτικού άξονα, παλίμψηστα εικόνων με την τεχνική της πρόσκαιρης σύμπτωσης δυο διαφορετικών πλάνων («dissolve») και άλλες κινηματογραφικές τεχνικές διασφαλίζουν μια αφήγηση έμπλεη πάθους, που συμβαδίζει με την οδυνηρή, διαταραγμένη και αποσπασματική μνήμη, κατεξοχήν χαρακτηριστικό της μοντέρνας πολεμικής αφήγησης, μια αίσθηση που δεν αναιρείται ούτε καν από τη συμπληρωματικότητα των δύο, διαφορετικού ύφους και νοοτροπίας, αφηγητών. Όλα αυτά ανασημασιοδοτούν και την έννοια της «παλαιότητας», ένα κριτήριο που ο συγγραφέας δανείζεται από το Μαγικό βουνό του Τόμας Μαν και το οποίο επεξεργάζεται συνδέοντάς το με κυρίαρχα σύνολα μοτίβων. Αν η δυσανεξία των εξατομικευμένων σωμάτων στο ιστορικό τους παρόν τονίζεται σε πολλές σκηνές του έργου, το μαρτύριο των συλλογικών σωμάτων ξετυλίγεται με μια ευρεία κλίμακα υφολογικών χειρισμών (όπως η εμμονική επαναδιατύπωση-μεταμόρφωση του οπτικού αντικειμένου) που δείχνουν και την αποδυνάμωση της λογικής προσέγγισης της πολεμικής ανάμνησης, υπέρ της δημιουργίας μιας ατμόσφαιρας που φτάνει στα όρια της Αποκάλυψης. Τα μοτίβα του «ομαδικού τάφου» και του «διαμελισμένου σώματος», ακόμα και φιλτραρισμένα μέσα από συστήματα σημείων τέχνης, ακόμα και ιδωμένα ως χρωματική σπουδή που μετασχηματίζει το ανείπωτο, δεν παύουν να είναι οι κατεξοχήν γέφυρες ανάμεσα στους ιλιγγιώδεις μετασχηματισμούς της Ιστορίας και ένα άχρονο, μεταφυσικής υπόστασης Κακό, που προβάλλει από διάφορες χαραμάδες του «ρεαλιστικού» κόσμου του μυθιστορήματος.
Είδος:
Μελέτη
Σελίδες:
12
Σελίδα στο τεύχος:
44
Το κείμενο αξιολογεί την ένταξη του μυθιστορήματος Άγιοι Έρωτες, Τα χρόνια της οργής, του Γιώργου Μιχαηλίδη, στο είδος του ιστορικού/πολεμικού μυθιστορήματος. Ο θρυμματισμός, η λαβυρινθώδης αντίληψη του ιστορικού βιώματος και η αίσθηση αποπροσανατολισμού στον ανοίκειο, εφιαλτικής χροιάς χώρο όπου εγγράφεται το συλλογικό ιστορικό βίωμα (μάχη, καταστροφή κ.ο.κ.) αποδεικνύουν την απομάκρυνση του συγγραφέα από μια διδακτικού-αποδεικτικού τύπου ιστοριογραφική πρόζα. Η περίοδος 1914-1923 και οι συλλογικές μαρτυρικές περιπέτειες που επιφυλάσσει για την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο αντιμετωπίζονται μέσα από αναφορές στην τέχνη (ζωγραφική και κινηματογράφο), η οποία προσφέρει τεχνικές που ανατρέπουν τον λεπτομερή ρεαλισμό ή τον μεταστοιχειώνουν με ιδιαίτερη συγκινησιακή φόρτιση: Επιβράδυνση κινήσεων, φωτισμός προσώπων με τεχνικές σκηνογραφίας ή ζωγραφικής, προβολή λεπτομερειών σε γκρο πλαν, σταδιακό σβήσιμο («fade out») πανοραμικών εικόνων πλήθους, ηχητικά εφέ, ταχύτατες μετακινήσεις του οπτικού άξονα, παλίμψηστα εικόνων με την τεχνική της πρόσκαιρης σύμπτωσης δυο διαφορετικών πλάνων («dissolve») και άλλες κινηματογραφικές τεχνικές διασφαλίζουν μια αφήγηση έμπλεη πάθους, που συμβαδίζει με την οδυνηρή, διαταραγμένη και αποσπασματική μνήμη, κατεξοχήν χαρακτηριστικό της μοντέρνας πολεμικής αφήγησης, μια αίσθηση που δεν αναιρείται ούτε καν από τη συμπληρωματικότητα των δύο, διαφορετικού ύφους και νοοτροπίας, αφηγητών. Όλα αυτά ανασημασιοδοτούν και την έννοια της «παλαιότητας», ένα κριτήριο που ο συγγραφέας δανείζεται από το Μαγικό βουνό του Τόμας Μαν και το οποίο επεξεργάζεται συνδέοντάς το με κυρίαρχα σύνολα μοτίβων. Αν η δυσανεξία των εξατομικευμένων σωμάτων στο ιστορικό τους παρόν τονίζεται σε πολλές σκηνές του έργου, το μαρτύριο των συλλογικών σωμάτων ξετυλίγεται με μια ευρεία κλίμακα υφολογικών χειρισμών (όπως η εμμονική επαναδιατύπωση-μεταμόρφωση του οπτικού αντικειμένου) που δείχνουν και την αποδυνάμωση της λογικής προσέγγισης της πολεμικής ανάμνησης, υπέρ της δημιουργίας μιας ατμόσφαιρας που φτάνει στα όρια της Αποκάλυψης. Τα μοτίβα του «ομαδικού τάφου» και του «διαμελισμένου σώματος», ακόμα και φιλτραρισμένα μέσα από συστήματα σημείων τέχνης, ακόμα και ιδωμένα ως χρωματική σπουδή που μετασχηματίζει το ανείπωτο, δεν παύουν να είναι οι κατεξοχήν γέφυρες ανάμεσα στους ιλιγγιώδεις μετασχηματισμούς της Ιστορίας και ένα άχρονο, μεταφυσικής υπόστασης Κακό, που προβάλλει από διάφορες χαραμάδες του «ρεαλιστικού» κόσμου του μυθιστορήματος.
Επιλέξτε νομό για να δείτε τα μεταφορικά του προϊόντος:
* Για πιο ακριβή αποτελέσματα προσθέστε όλα τα προϊόντα στο καλάθι σας και υπολογίστε τα μεταφορικά στην ολοκλήρωση της παραγγελίας. Οι δυσπρόσιτες περιοχές επιβαρύνονται με 2.5€
Στην ποίηση του Μάρκου Μέσκου το παρελθόν του δημιουργού εμφανίζεται ως πηγή άντλησης εικόνων που συνδέονται με τον τόπο καταγωγής του, την Έδεσσα, και...