ΤΟ ΘΕΜΑ συνδέεται ΑΜΕΣΑ με τη «βορειομανία» και τον «ιψενογερμανισμό», που εμφανίζονται ως έννοιες στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα, όταν ως αντίδραση στα αισθητικά αδιέξοδα του ηθογραφισμού οι λογοτεχνικοί κύκλοι της Αθήνας της belle epoque ανοίγουν διάπλατα τις πόρτες στους «-ισμούς» της Ευρώπης του Fin de siecle και σε ιδεολογικά ρεύματα, τα οποία φτάνουν από μια ρηχή ερμηνεία και παρεξήγηση της νιτσεϊκής φιλοσοφίας ως τα κοινωνικά μηνύματα του σοσιαλισμού. Το θέμα είναι αρκετά σύνθετο και συνδέεται με την αναζήτηση της νέας ταυτότητας του νεοελληνικού πολιτισμού, που η γενιά του 1880 μόλις είχε κατορθώσει να βρει στο λαϊκό πολιτισμό, στη λαϊκή λογοτεχνία και στη δημοτική γλώσσα, αλλά με το θεματικό άνοιγμα και την υφολογική ποικιλία, κινδύνευε να αμβλυνθεί με ρεύματα ξενόφερτα, προβλήματα αλλότρια και συμπεριφορές άσχετες με τη νεοελληνική πραγματικότητα. Ωστόσο Ελλάδα δεν ήταν μόνο το χωριό της ηθογραφικής νουβέλας· για την ανάλυση και παρουσίαση του αστικού πολιτισμού, που μόλις τότε συγκροτείται, των κοινωνικών προβλημάτων του και της ψυχογραφίας των τυπικών εκπροσώπων του χρειάζονταν και άλλα λογοτεχνικά και υφολογικά εργαλεία και μέσα, που ήταν ανάγκη να δανειστούν από την Ευρώπη, όπου συντελείται στη δεκαετία αυτή μια επανάσταση στις τέχνες. ¶λλωστε υπάρχουν και οι πανίσχυροι μηχανισμοί της μίμησης των λογοτεχνικών επιτυχιών της Ευρώπης στην Ελλάδα, μηχανισμοί που έχουν διαμορφωθεί και ενισχυθεί καθ' όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, όπου οι λίγοι αστοί λογοτέχνες ανέμεναν το ταχυδρομείο από το Παρίσι, για να δουν τι και πώς θα γράφουν. Η ιδιότυπη λειτουργία της έννοιας της «βορειομανίας» ωστόσο περιορίζεται στο «Θέατρο των Ιδεών». Το βιεννέζικο βουλεβάρτο και η οπερέτα του Μεσοπολέμου δεν έχει πια τέτοια λειτουργικότητα, και με τον Πιραντέλλο, που τον φέρνει ουσιαστικά ο Σπύρος Μελάς το 1925 με το βραχύβιο «Θέατρο Τέχνης» στην Αθήνα, τον PAUL CLAUDEL και τον GARCIA LORCA μπαίνουν στην Ελλάδα κατ' εξοχήν μεσογειακοί συγγραφείς. Ακολουθεί ο ψυχολογικός και ποιητικός ρεαλισμός των Αμερικανών (Eugene O' Neill κ.τ.λ.), που εντάσσεται σε άλλα συμφραζόμενα, όπου ο διαχωρισμός μεταξύ «βορρά» και «νότου» δεν έχει πολύ νόημα πια. Και ο επόμενος βόρειος θεατρικός συγγραφέας, που θα ασκήσει καταλυτική επίδραση στην Ελλάδα, ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, που αναφέρεται για πρώτη φορά το 1931, δεν έχει πια τα χαρακτηριστικά ενός «εθνικού» συγγραφέα συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής είναι η πολιτική θεωρία του, μεταφερμένη στο θέατρο, που αναπτύσσεται σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Τα «Μαύρα δάση» της γενέτειρας του δεν αποπνέουν πια την «ομίχλη» των σιλεσιανών τοπίων του Χάουπτμαν και των φιόρδ του Ίψεν. Η ελληνική πολιτισμική ταυτότητα με τη γενιά του '30 έχει βρει άλλα τοπικά στηρίγματα (Μακρυγιάννη, Θεόφιλο, Καραγκιόζη, ρεμπέτικα) και ο πολιτικός διχασμός μετατρέπει τις ερμηνείες του Μπρεχτ σε μονοδιάστατα ιδεολογικές, οι αισθητικές του θεωρίες λίγη σημασία απέκτησαν για το πρακτικό θεάτρο της μεταπολεμικής εποχής. Η νέα διεθνικότητα της λογοτεχνικής παραγωγής άλλωστε (με θεατρικά έργα από τη Νότια Αμερική, την Αφρική κ.τ.λ.) αχρηστεύει την έννοια της «βόρειας λογοτεχνίας», στο βαθμό που ο όρος «βορράς» αναφέρεται πλέον σε ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο.
Ο Βάλτερ Πούχνερ είναι Αυστριακός συγγραφέας, κριτικός και καθηγητής πανεπιστημίου στις Θεατρικές σπουδές με σημαντικό συγγραφικό έργο στη θεατρολογία της Ελλάδας, της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου, των Βαλκανίων αλλά και του Βυζαντίου, στη λαογραφία αλλά και σε ποικιλία άλλων θεμάτων του πολιτισμού της περιοχής με περισσότερα από 80 βιβλία και πολυάριθμες μελέτες και κριτικές.
Επιλέξτε νομό για να δείτε τα μεταφορικά του προϊόντος:
* Για πιο ακριβή αποτελέσματα προσθέστε όλα τα προϊόντα στο καλάθι σας και υπολογίστε τα μεταφορικά στην ολοκλήρωση της παραγγελίας. Οι δυσπρόσιτες περιοχές επιβαρύνονται με 2.5€
Το motto του τελευταίου βιβλίου του Γιώργου Γεωργούση Σωσίας Αγαλμάτων1, απόσπασμα από μία παλαιότερη σύνθεση, την Ελεγεία και Φούγκα του Ξένου και της...
0
Αγορά
