Το τεύχος έφευγε για το τυπογραφείο. Και ξαφνικά, ή ίσως όχι και τόσο και σίγουρα λιγότερο αναπάντεχα από ό,τι νομίζουμε, όλα σταμάτησαν και πάγωσαν. Μέσα στον φόβο, την απορία, την αβεβαιότητα. Κι όμως, δεν έγινε τίποτα το καινούργιο στον ρου της Ιστορίας, στη ζωή της ανθρωπότητας. Άλλος ένας λοιμός.
«Το κακό είχε έρθει από την Κίνα και τριγύριζε στην Ευρώπη από τον Ιούνιο, χωρίς κανείς να πάρει πραγματικά στα σοβαρά, έως ότου εγκαταστάθηκε στα τέλη του Αυγούστου σε δώδεκα ιταλικές επαρχίες».
Μα τι μας λεν, θα πείτε. Ποιος Ιούνιος και ποιος Αύγουστος; Κι όμως, Ιούνιος και Αύγουστος, στην άλλη πανδημία, της ασιατικής γρίπης του 1957, όπως την περιγράφει ο Didier Daeninckx που είχε αρρωστήσει στα οχτώ του χρόνια και κινδύνεψε να πεθάνει. Μοιράζεται την εμπειρία του και τις σκέψεις του για τη σύγχρονη πανδημία με τους σύγχρονους αναγνώστες σε ένα από τα ωραία Φυλλάδια της κρίσης (Tracts de Crise) των εκδόσεων Gallimard (αρ. 9, 21 Μαρτίου 2020, ώρα 20.00).
Tracts de crise: μια πρωτοβουλία του Gallimard, 69 σύντομα, ανέκδοτα κείμενα ανθρώπων των γραμμάτων, συγγραφέων του εκδοτικού οίκου και άλλων φίλα προσκείμενων, για την κρίση, της πανδημίας και όλες τις άλλες, του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος· δημοσιευμένα ηλεκτρονικά από τις 18 Μαρτίου ως τις 11 Μαΐου σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας και ελεύθερα διαθέσιμα. Γράφουν μεταξύ άλλων πολλών, οι Alain Badiou, Régis Debray, Nancy Huston, Edgar Morin, Arundhati Roy, αλλά και η Simone Weil και ο Albert Camus.
Tracts de la NRF (Nouvelle Revue Française), δεκαετία του ’30 (1934-1939). Κείμενα παρέμβασης του Andre Gide, Thomas Mann, Jean Giono, Jules Romain, Maurice Bedel. «Οι εκδόσεις πρέπει να κάνουν ένα βήμα προς τη δημοσιογραφία», σημείωνε η NRF, γιατί ο κόσμος διψάει για έγκυρη πληροφόρηση.
Ένας πολλαπλός διάλογος για τη σκοτεινότητα του κόσμου και τη συνεισφορά του λόγου στην κατανόησή του.
«Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, η πανδημία που είναι γνωστή ως "ασιατική γρίπη" και κατέκλυσε τον κόσμο το 1957, προκάλεσε δύο εκατομμύρια νεκρούς, εκ των οποίων 15.000 στη μητροπολιτική Γαλλία», συνεχίζει ο Daeninckx. «Από τύχη δεν μπήκα κι εγώ μέσα σ’ αυτόν τον αριθμό και διατήρησα την ιδιότητά μου ως ατόμου. Ο μεταλλαγμένος ιός κυκλοφορεί και πάλι. Είναι ένας καιροσκόπος τουρίστας, προχωράει με το πάσο του, αρπάζει όλες τις ευκαιρίες, βγάζει σέλφι, σφίγγει το χέρι όποιου βρεθεί μπροστά του, χειροκροτεί όσους τους κόβεται η ανάσα, τρυπώνει στις συναθροίσεις, επισκέπτεται τις εκκλησίες, τις συνελεύσεις και τις παραγκουπόλεις. Ο Χρόνος, από την άλλη, είναι πιο αποφασιστικός. Βαδίζει με το μετρημένο βήμα του, ίσια εμπρός. Χωρίς βιάση καμιά, για να τελειώσει όσο γίνεται πιο καλά τον δικό μας χρόνο. Κι όσο κι αν είναι μηχανιστικός, λιγότερο απρόβλεπτος, προσωπικά τον προτιμώ».
Στο Βέλγιο, η ποίηση γίνεται μοιρολόι για όσους πεθαίνουν μόνοι στα νοσοκομεία, παρηγοριά για τους οικείους τους (http://www.poetenational.be/fleurs-de-funerailles). Η ποίηση κατακλύζει το διαδίκτυο, σε αναγνώσεις και δημοσιεύσεις, σε όλες τις γλώσσες.
«Η χώρα μου κατάντησε/ να λειτουργεί μόνο με/ ήρωες και αντισηπτικό», γράφει ο Ντίνος Σιώτης στη συλλογή «Αθέατος Εχθρός: τα ποιήματα του κορωνοϊού», 59 ποιήματα γραμμένα από τις 4 ως τις 27 Μαΐου 2020.
Το τεύχος δεν έφτασε στο τυπογραφείο. Έτσι κι αλλιώς ήταν σκοτεινιασμένο από τις πολυάριθμες απώλειες στην επικράτεια της ποίησης, κάμποσους μήνες τώρα. Όλα κλειστά. Αναμονή. Κερδισμένη. Τόσο όσο.
«Είμαστε εδώ για να λέμε στους άλλους / «Μη στενοχωριέστε πανδημία είναι θα / περάσει θα βγούμε πάλι έξω στη φύση, // θα δούμε ξανά το φως να λαμπυρίζει στα / ελαιόδεντρα και θα αντικρίσουμε ξανά / τον αναμμένο φακό της αισιοδοξίας.» (Ντίνος Σιώτης, «Ξανά στο φως», Αθέατος Εχθρός).
Είμαστε εδώ για να λέμε στον εαυτό μας και στους άλλους ότι η ποίηση φωτίζει τα σκοτάδια, ακόμη κι όταν είναι πιο ζοφερή από αυτά. Της ψυχής και του κόσμου. Όλα θα τα ξαναδιαβάσουμε από την αρχή.
0
Αγορά
