ΣΕΛΙΔΕΣ ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑΣ
Η στήλη «Πατριδογνωσία» στο περιοδικό Κ της Καθηµερινής της Κυριακής παρουσίασε περί τους 450 επιφανείς Έλληνες µε διεθνή επιρροή, και αποτέλεσε για τον Τύπο, µια νεωτερική πρόταση.
Η «Πατριδογνωσία» άρχισε το 2007, µε τον καθηγητή Γιώργο Γραµµατικάκη – ως η πραγµατοποίηση µιας δηµοσιογραφικής ιδέας που ξεπέρασε τα σύνορα της Ελλάδας, ακριβώς, για να αναδείξει για πρώτη φορά, Έλληνες Επιστήµονες που διαπρέπουν στο εξωτερικό και διαδραµατίζουν σπουδαίο ρόλο σε διεθνές επίπεδο.
Ο διευθυντής του Κ και των περιοδικών εκδόσεων της Καθηµερινής της Κυριακής, κι ανεκτίµητος συνεργάτης, κ. Σωκράτης Τσιχλιάς, υιοθέτησε την ιδέα, ονοµάτισε τη στήλη, και αναγνωρίζοντας τη σηµασία αυτής της δηµοσιογραφικής έρευνας, στάθηκε πολύτιµος αρωγός της. Αλλά και κριτής της, για την αρτιότερη, κάθε εβδοµάδα, παρουσίασή της.
Διαπρεπείς Έλληνες της διεθνούς Ακαδηµαϊκής Κοινότητας της Επιστήµης, της Έρευνας και Τεχνολογίας, των Ανθρωπιστικών Σπουδών, που κατέχουν εξέχουσες θέσεις στα σηµαντικότερα ακαδηµαϊκά κι ερευνητικά ιδρύµατα της Ευρώπης και των Η.Π.Α., καθώς και προσωπικότητες µε διεθνές κύρος της ακαδηµαϊκής ζωής, της διανόησης και τέχνης στην Ελλάδα, και ελληνιστές, φιλοξενήθηκαν στην «Πατριδογνωσία», απαντώντας σε κοινά ερωτήµατα, για την Ελληνικότητα. Ενώ για πολλά από τα ονόµατα Ελλήνων του εξωτερικού, ήταν η πρώτη παρουσίασή τους στον ελληνικό Τύπο.
Το βιβλίο ΠΑΤΡΙΔΟΓΝΩΣΙΑ-1ΟΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ αναδεικνύει τη διαχρονική σηµασία των κειµένων της «Πατριδογνωσίας». Η έκδοση πραγµατοποιείται, µε την ευγενική χορηγία του N.J.V. ATHENS PLAZA, και µε την πολύτιµη υποστήριξη, και ευαισθησία της στον πολιτισµό, Διευθύντριάς του, κυρίας Βάνας Λαζαράκου.
Εκατό Πρόσωπα σε µια λόγια, εκδοτική συνύπαρξη – ένα σύγχρονο αποτύπωµα σκέψης για την ελληνικότητα.
Δεκατρία αντιπροσωπευτικά έργα ζωγραφικής του Γιάννη Ψυχοπαίδη, οµότιµου καθηγητή της ΑΣΚΤ, από τους σηµαντικότερους σύγχρονους καλλιτέχνες, κοσµούν το βιβλίο και είναι παραχώρησή του. Με τον υπέρτιτλο Πατριδογνωσία, η ενότητα έργων του «Το γράµµα που δεν έφτασε», από το Βερολίνο της δεκαετίας του ’70 έως σήµερα, τον συνδέει µε την αναζήτηση µιας βιωµατικής ταυτότητας, ανάµεσα στο γενέθλιο τόπο και την κάθε φορά, νέα Πατρίδα.
•••
Στην έκδοση, έναν πρώτο κύκλο παρουσιάσεων, περικλείεται η σπάνια συνάθροιση διαφορετικών απόψεων, σε µια κοινή θεµατολογία, Ελλήνων µε σηµαντική επίδραση. Το έργο τους, η διεθνής παρουσία τους, τεκµηριώνει την οικουµενικότητα ενός λαού και την εντυπωσιακή διασπορά του ανά τον κόσµο.
Η παρουσίαση στο Κ προσωπικοτήτων Ελλήνων µε διαπερατότητα και κύρος, συνδέθηκε µε επιτόπιες συνεντεύξεις, στο ακαδηµαϊκό κι ερευνητικό πεδίο τους και, πέρα από τη στήλη, σε κεντρικές συνεντεύξεις του τεύχους και αφιερώµατα, όπως Οι Έλληνες της Γενεύης, οι Έλληνες της Silicon Valey. Η εικονογράφηση της στήλης από την Τιτίνα Χαλµατζή, περιλάµβανε πρωτότυπα σκίτσα-πορτραίτα.
Στην οκταετή διάρκεια της «Πατριδογνωσίας», ορισµένες ερωτήσεις προστέθηκαν ή παραλλάχτηκαν όπως και ο τίτλος, τα δύο τελευταία χρόνια σε «Έλληνες Εκτός». Ωστόσο, η ερώτηση που ανέγγιχτη διέτρεξε την «Πατριδογνωσία», ήταν αυτή που αποδίδει το κύριο σκεπτικό της: Η ελληνικότητα είναι αίσθηµα ή συνείδηση; Ενώ, δηµοφιλέστερη όλων, η ερώτηση, Τι πιο µικρό ελληνικό αγάπησα; Με απαντήσεις όπως, «το γιασεµί» ή «τη λέξη, και την αντίστοιχη έννοια, “κάτι”, καθώς είναι και η πιο µεστή και η πιο κενή. Με αυτήν η συνείδησή µας φράσσει το µέσα της χάος, αλλά παραµένει ανοικτή για όποιο νόηµα. Υπάρχει στη συνείδηση το “κάτι” σαν γέφυρα νοηµατική, ως επίτευγµα ήδη, αλλά και ως αφετηρία της ελευθερίας, καθώς είναι, ως “τί”, όπως έγραψε ο Πλάτων...» – από τη συνέντευξη του ακαδηµαϊκού Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου. Ή ακόµη, ανατρέχοντας σε µια φράση, καθηµερινότητας, του ελληνιστή Massimo Peri, «Τι πιο µικρό ελληνικό αγάπησα, είπατε; – Το µικρό πορτοκάλι που µου χάρισε ένας µανάβης στην οδό Σόλωνος, όταν, πριν από σαράντα χρόνια, βρέθηκα στην Αθήνα» – από τη συνοµιλία µας για την ελληνικότητα, περπατώντας στη Ρώµη, εκείνος, µε ένα φθινοπωρινό πλατανόφυλλο στο χέρι.
Η «Πατριδογνωσία», στο σύνολό της, αποτελεί µια σύγχρονη βάση δεδοµένων. Στην Οδό Ελλήνων –οδός της γνώσης, οδός της αποδηµίας–, Έλληνες, πολίτες του κόσµου, κατέθεσαν τον στοχασµό τους, όρισαν τη σχέση τους µε την Ελλάδα, άσκησαν κριτική στην κοινωνική πραγµατικότητά της, έθεσαν το ζητούµενο της αξιοκρατίας, είπαν για αισθήµατα, ανέσυραν νοσταλγικές λεπτοµέρειες ζωής, προσδίδοντας µια µοναδικότητα στο περιεχόµενο του βιβλίου, των σελίδων Πατριδογνωσίας – όπως ο χρόνος θα τις ξεφυλλίζει.
Άννα Γριµάνη
Δηµοσιογράφος