Ο παραδοσιακός ρωσικός βερμπαλισμός –κληροδότημα της τολστόιας επιρροής– σε συνδυασμό με το πολυχρησιμοποιημένο ανά την υφήλιο θέμα του πολέμου, θα μπορούσαν να έχουν σταθεί εμπόδιο στην προσπάθεια του Ρώσου συγγραφέα και δημοσιογράφου Κονσταντίν Σιμόνοφ να δημιουργήσει ένα καθηλωτικό χρονικό των αρχών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και, πιο συγκεκριμένα, των γεγονότων του Δυτικού Ρωσικού Μετώπου, τότε που οι Γερμανοί προήλασαν εναντίον της Μόσχας. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συνέβη!

Ο συγγραφέας παρουσιάζει με συναρπαστικό και συνάμα ακριβή τρόπο μάχες, οπισθοχωρήσεις και κυκλωτικές κινήσεις, αλλά δεν αρκείται μόνο σε αυτό. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που το σκεπάζει η καταχνιά του πολέμου –κάθε πολέμου, οποιουδήποτε έθνους–, με τον τρόμο του αλλά και με τις ανταμοιβές και τις εξάρσεις του, και, πάνω από όλα, με την άκρατη περιφρόνησή του για ό,τι χωρίζει τους Ζωντανούς από τους Νεκρούς.

Ο ήρωας του βιβλίου, ο Βάνια Σιντσόφ, ένας νεαρός πολεμικός ανταποκριτής, μπαίνει στην πρώτη γραμμή του πολέμου, τραυματίζεται, αιχμαλωτίζεται και τελικά δραπετεύει, έχοντας απολέσει την αστυνομική και κομματική του ταυτότητα – δηλαδή τα εχέγγυα της επιβίωσής του. Πασχίζοντας να διασώσει την υπόληψή του ως στρατιώτη οδηγείται από μονάδα σε μονάδα, από σύντροφο σε σύντροφο και, παρόλο που η πίστη του στη νίκη της χώρας του παραμένει αταλάντευτη, εκείνο που συχνά κλονίζεται είναι η πίστη του στην ανθρώπινη φύση.

Όμως, ο Σιντσόφ, με όλη την αφοσίωση και τις απογοητεύσεις του, δεν είναι παρά ένας άνθρωπος. Ο πραγματικός ήρωας, που προσλαμβάνει επικές διαστάσεις, δεν είναι άλλος από τον Ρωσικό Στρατό.

Με σύμμαχο τη μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου, ο Σιμόνοφ συνυφαίνει αρμονικά σε ένα γιγάντιο πλέγμα χαρακτήρες και γεγονότα και κατορθώνει να αποδώσει αυτή την «αδιόρατη σκόνη» που αναπόφευκτα καλύπτει έναν λαό σε περίοδο πολέμου. Ένα εκτενές έργο που ωστόσο αποζημιώνει τελικά τον αναγνώστη χάρη στην ιστορική του ακρίβεια και την περίτεχνη μυθοπλασία του.

Περιλαμβάνει το ποίημα "Περίμενέ με" σε απόδοση Ελένης Κατσιώλη.

Το 1940, ο Κονσταντίν Σιμόνοφ (1915-1979) γνώρισε και ερωτεύθηκε την πολύ αγαπητή στο κοινό ηθοποιό Βαλεντίνα Σερόβα, για την οποία έγραψε ένα ερωτικό ποίημα που έγινε πασίγνωστο στη Σοβιετική Ένωση. Δύο νέοι, μια σταρ του σινεμά και ένας διάσημος ποιητής και πολεμικός ανταποκριτής, ερωτεύονται στη δίνη του πολέμου.

Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 1941, όντας στο Δυτικό Μέτωπο, πέρασε για λίγο από τη Μόσχα και φιλοξενήθηκε στο εξοχικό του συγγραφέα Λεβ Κασίλ στο Περεντέλκινο, όπου έγραψε το ποίημα «Περίμενέ με». Επειδή το θεώρησε πολύ προσωπικό δεν θέλησε να το δημοσιεύσει. Όμως, όταν του είπαν ότι αυτό το ποίημα «θα είναι φάρμακο για τη θλίψη των συζύγων» αποφάσισε να το δώσει στον τύπο και έτσι τον Δεκέμβριο του 1941 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πράβντα.

Μόλις πριν από λίγο λογομαχούσανε μέσα στο αμπρί και συζητάγανε για τον πόλεμο και το θάνατο, για το πώς πρέπει να σκοτώνεις τους ανθρώπους κι αν μπορείς να είσαι εδώ στο μέτωπο πονόψυχος και σκληρός. Τώρα όμως, δρασκελώντας πάνω απ’ τους κορμούς που κόψανε οι μπόμπες, ο Σιντσόφ προχωρούσε προς τα ερείπια του αρχοντικού, βαδίζοντας στην ηλιόλουστη αλέα, όπου οι λεύκες ρίχναν τις αχνές σκιές τους, και σκεφτότανε πόσο άσχημα έχει προσαρμοστεί ο άνθρωπος στη ζωή που λέγεται πόλεμος. Πασχίζει κι ο ίδιος να συνηθίσει σ’ αυτήν τη ζωή, μα δεν καταφέρνει απολύτως τίποτα — γιατί βέβαια δεν έχει σημασία που άλλαξε συμπεριφορά, αυτό θα το πάθαινε ο καθένας που θα ’μενε ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα στο μέτωπο. Σημασία έχει πως οι σκέψεις του και τα αισθήματά του δεν άλλαξαν, κι αυτό γίνεται αμέσως φανερό στις στιγμές της ησυχίας, όταν μπορεί, έστω και κλείνοντας τα μάτια, να επιστρέφει νοερά απ’ την ανυπαρξία σε μια φυσιολογική, ανθρώπινη κατάσταση. Όχι, μπορείς να μάθεις να πολεμάς, μα είναι αδύνατο να συνηθίσεις τον πόλεμο. Μπορείς μονάχα να παίρνεις το ύφος του ανθρώπου που συνήθισε, και μερικοί τα καταφέρνουνε πολύ καλά και κάνουν τάχα πως συνήθισαν, υπάρχουν όμως κι άλλοι που δεν τα καταφέρνουν, και σίγουρα δε θα τα καταφέρουν ποτέ τους. Απ’ ό,τι φαίνεται, ο Σιντσόφ μπορεί και παίρνει αυτό το ύφος, μα τι το όφελος; Να που τον ζέστανε μια στάλα ο ήλιος, ο ουρανός είναι γαλάζιος και τα αεροπλάνα δεν έρχονται κατά δω και τα κανόνια δε ρίχνουν εδώ τα βλήματά τους, κι αυτός προχωράει και θέλει τόσο πολύ να ζήσει, τόσο πολύ το λαχταράει να ζήσει, που έτσι του ’ρχεται να πέσει καταγής και να βάλει τα κλάματα και να παρακαλέσει να του δοθεί άλλη μια μέρα, δυο μέρες, μια βδομάδα παρόμοιας ακίνδυνης ησυχίας, για να ξέρει πως, όσο κρατάει η ησυχία, αυτός δε θα πεθάνει.

Λένε πως κάτι τέτοια ατσαλώνουν την ψυχή. Φυσικά, αυτό είναι σωστό. Όμως, ατσαλώνοντάς την, την τραυματίζουν κιόλας. Κι από κει και πέρα ο άνθρωπος ζει και πολεμάει με ατσαλωμένη και τραυματισμένη ταυτόχρονα ψυχή. Είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, κι ό,τι κι αν λένε, δεν μπορείς να τις αποφύγεις. Ακόμα και αναμνήσεις σαν αυτές απ’ τη σημερινή μάχη, όπου οι Γερμανοί τρέχανε μπροστά στο τανκς και γυρίζανε πίσω το πρόσωπό τους, για να δουν πόσο απέχει ο θάνατος, ακόμα κι αυτές οι αναμνήσεις δεν ατσαλώναν μόνο την ψυχή, μα την τραυμάτιζαν κιόλας. Γιατί ό,τι και να ’λεγε, ό,τι και να ’νιωθε, κάπου χαράχτηκε, σε κάποια γωνιά της μνήμης του είχε μείνει εκείνο το ανθρώπινο πρόσωπο που φάνηκε για μια στιγμή μπροστά στο τανκς κι εξαφανίστηκε αμέσως — κείνο το πρόσωπο με την άφωνη κραυγή του: «Μη! Φοβάμαι!» Είχε χαραχτεί στη μνήμη και δεν έσβηνε, κι ήταν κι αυτό ένα μέρος του αισθήματος της νίκης, που πλημμύριζε χτες και σήμερα την καρδιά του Κλίμοβιτς. Είναι στιγμές που ο άνθρωπος έχει την εντύπωση πως ο πόλεμος δεν αφήνει μέσα του ανεξίτηλα ίχνη, μα αν είναι πράγματι άνθρωπος, διαπιστώνει πως η εντύπωσή του ήταν λαθεμένη.