Ο συγγραφέας εξετάζει μια πρωτότυπη σύνθεση δεδομένων τα οποία ξεκινούν από το 1840-1860, με αναφορές στους Ντοστογιέφσκι, Τσερνιτσέφκσι, κ.ά. Διερευνά τα γεγονότα της απόρριψης του Συμβολισμού στα 1890. Καταγράφει κριτικά τα όσα συνέβησαν στα επόμενα εκρηκτικά χρόνια που οδήγησαν στη «Ρωσική Πρωτοπορία», στο διάστημα 1909-1920. Και, παρουσιάζει σύμφυτα θέματα σχετικά με: την οργανικότητα λόγου και εικόνας, τη λογοτεχνικότητα, τη μικροδομή, τη μακροδομή, κ.ά., όπως αυτά αποκρυσταλλώνονται από το 1970 μέχρι σήμερα. Αναφορές γίνονται και στους: Αριστοτέλη, Δημήτριο Φαληρέα, και Διονύσιο(;) Λογγίνο, αφού η ανάγκη αξιολογικής κριτικής με κριτήρια ξεκινά από την αρχαιότητα.
Γενεσιουργός αιτία του όλου προβληματισμού είναι ότι στις μέρες μας, σχεδόν στο σύνολο των έντυπων ή και άλλων Μ.Μ.Ε., δεν υπάρχει αξιολογική λογοτεχνική κριτική με συγκεκριμένα κριτήρια, όπως συνέβαινε και στον Συμβολισμό μέχρι το 1890. Τότε, όπως και σήμερα, η «κριτική» αποφαινόταν για το «νόημα», την «υπόθεση του έργου» βάσει υποκειμενικού αισθητισμού, συχνά με ποιητικίζοντα τρόπο και, κυρίως, με ιδεολογικές-ιδεοληπτικές ερμηνείες βολικές στην εκάστοτε εξουσία.
Είδος:
Βιβλίο
ISBN:
978-960-606-000-7
Αριθμός έκδοσης:
1η
Έτος έκδοσης:
2016
Πρώτη έκδοση:
2016
Δέσιμο:
Μαλακό εξώφυλλο
Διαστάσεις:
14 x 21
Σελίδες:
88
Βάρος:
160 γρ.
Η «Ρωσική Πρωτοπορία», ως σύνολο καλλιτεχνικών ρευμάτων και κινημάτων, είναι ένας μεγάλος εννοιακός χώρος τέχνης, ο οποίος προσφέρεται για αποστασιοποιημένες σκέψεις, αφού έχουν περάσει περισσότερα από εκατό χρόνια από την εκδήλωσή της. Παράλληλα, οι θεωρίες και οι ιδέες που αναπτύχθηκαν τότε διατηρούν έναν υπολογίσιμο δυναμισμό που και σήμερα μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμος. Σε αυτήν τη μελέτη θα παρουσιαστούν επιλεκτικά κάποια στοιχεία σχετικά με κρίσιμα ζητήματα, τα οποία τέθηκαν στη Ρωσία πολύ πρώιμα, στα ευρύτερα πλαίσια του μοντερνισμού. Ζητήματα που στον χώρο της λογοτεχνίας αφορούσαν στο ενιαίο σήμερα ζεύγμα μορφής και περιεχόμενου, και στα δομολειτουργικά του στοιχεία. Καθώς και κάποια μεγάλα αιτήματα, τα οποία διαμορφώθηκαν τότε σχετικά με τη γλώσσα, τη λέξη, το θέμα, τη λογοτεχνικότητα, κ.ά. Μια σειρά δηλαδή από σημαντικές κορυφώσεις σκέψης, που και σήμερα διατηρούν στο ακέραιο την αξία τους. Και, οι οποίες παραμένουν διδακτικές αν θελήσει κάποιος να αναψηλαφήσει και να ανασυστήσει την πραγματικότητα, ως αντανάκλαση της τέχνης, αλλά και την πραγματικότητα της τέχνης στις μέρες μας. Η αναζήτηση γενικών αρχών στον έντεχνο λόγο είναι ένα διαχρονικό ζήτημα που ανάγεται στην Ποιητική του Αριστοτέλη. Και, επανέρχεται με εμφαντικό τρόπο και τον 20ό αι. από τους Ρώσους Φορμαλιστές, οι οποίοι επιδιώκουν να απαντήσουν στο ερώτημα «τι κάνει ένα έργο να είναι λογοτεχνικό;» Στόχος των Φορμαλιστών να συγκροτήσουν μια «λογοτεχνική επιστήμη» ως θετική επιστήμη, η οποία θα εξετάζει το πώς, το γιατί και το τι συμβαίνει μέσα σε ένα έργο και όχι γενικά στη λογοτεχνία. Έτσι διατυπώνουν την πρώτη σύγχρονη θεωρία που αποστασιοποιείται από τον φιλοσοφικό αισθητισμό και τις αυθαίρετες ερμηνείες των Συμβολιστών, αλλά, και από τον διανοουμενισμό, την ηθικολογία, τις υποκειμενικές, ποιητικίζουσες νοηματικές και ιδεολογικές ερμηνείες. Οι Φορμαλιστές βάζουν το ίδιο το κείμενο στο επίκεντρο της έρευνας. Αποσκοπώντας στο να περιγράψουν τα συντακτικά του στοιχεία, και τους μηχανισμούς των δομικών αρχών και ιδιοτήτων του με αντικειμενικά κριτήρια. Τελικός τους σκοπός να εντοπίσουν όλα εκείνα που καθιστούν ένα κείμενο έργο τέχνης ή όχι. Για τους Φορμαλιστές η λογοτεχνία δεν είναι μίμηση ή αντανάκλαση της πραγματικότητας, αλλά είναι αυτή που της δίνει νέα σημασία, και άρα δημιουργεί μία νέα πραγματικότητα. Έτσι απομακρύνθηκαν από τις αναλύσεις που περιορίζονταν μόνο στην αναζήτηση των «ιδεών του κειμένου» και στο «νόημα» ενδιαφερόμενοι για τη μορφή του έργου. Και αφού το περιεχόμενο κατΆ αυτούς καθοριζόταν από τη μορφή κάθε αλλαγής σε αυτήν, επόμενο ήταν να επηρεάζει και τη σημασία του περιεχόμενου.Ας μου επιτραπεί εδώ να αναφερθώ πολύ σύντομα στις δύο βασικές έννοιες τις οποίες ήδη έχουμε χρησιμοποιήσει: Το περιεχόμενο υποστασιοποιείται από τη σημασία και από το νόημα που φέρει μέσα της η γλώσσα, καθώς αυτή περιγράφει στο κείμενο το θέμα (ή τα θέματα) της αφήγησης. Η μορφή παράγεται από το συντακτικό, (τους συντακτικούς κανόνες, ως προς τις θέσεις των λέξεων μέσα στο κείμενο), από τη μορφολογία, (τη σχέση των λέξεων με τις άλλες κατά τον σχηματισμό προτάσεων), και από τη φωνολογία, (την προφορά της κάθε λέξης, η οποία γίνεται με μια ορισμένη σειρά ηχητικών διαδοχών). Μέσα από τις ιδέες του Φορμαλισμού ξεπηδά ο Στρουκτουραλισμός, ενώ έχει ήδη εκδηλωθεί ο Ρωσικός Φουτουρισμός και οι ιδέες του περί γλώσσας. Είναι γνωστό, κυρίως μετά την εκδήλωση του Σοσιαλιστικού ρεαλισμού, 5, ότι η αναζήτηση της μορφής μέσα από την τέχνη συνδέθηκε με τη λειτουργία, δηλαδή με την πρακτική και χρηστική πλευρά της ζωής, ως ζητούμενα για την συνολική ανανέωση της κοινωνίας. Στο πλαίσιο της «Ρωσικής Πρωτοπορίας» ο προβληματισμός ξεκινούσε από μία κοινή βάση εννοιών στις τέχνες. Με αποτέλεσμα, στη καλλιτεχνική ιδιόγλωσσα, πολλοί όροι να είναι κοινοί για τη ζωγραφική, την ποίηση και την πεζογραφία, ώστε να μπορούμε να μιλάμε για: γλώσσα, αφήγηση, θέμα, φόρμα, αφηγηματικούς τρόπους, τεχνικές αφήγησης, κ.λπ., τόσο στα εικαστικά όσο και στη λογοτεχνία. Όσον αφορά στη ζωγραφική αυτή έχει ένα ιδιότυπο προβάδισμα στην έκφραση σε σύγκριση με τις άλλες τέχνες. Και τούτο γιατί ο νους στην προσπάθειά του να συγκροτήσει λόγο καταφεύγει στο είκασμα. Έτσι, φαινομενικά το είκασμα προπορεύεται όλων των καλλιτεχνικών πράξεων. Η γραφή έχει ως αφετηρία ιδέες που γίνονται εικόνες και κατόπιν έννοιες-σύμβολα, γράμματα. Καταγραμμένες προσπάθειες αφήγησης μέσω γραφής είναι και τα εικονο-γράμματα που βρέθηκαν σε βραχογραφίες στο Παγγαίο Όρος, στο Κρυονέρι Καβάλας, του 500.000 π.Χ. Είναι ίσως τα αρχαιότερα ευρήματα όπου η μορφή έχει σημασία και περιεχόμενο.Σε αυτήν τη μελέτη συμπεριλήφθηκαν, μεταξύ άλλων, και αντιπροσωπευτικές εικόνες, ζωγραφικοί πίνακες, από τα εικαστικά της «Πρωτοπορίας», όπου οι εικόνες υλοποιούν σκέψεις, αλλά και Θεωρία που, εκτός από τη ζωγραφική, αφορούν και στη λογοτεχνία. Μέσα από αυτά τα έργα γίνονται εύκολα αντιληπτές οι έννοιες και τα στοιχεία της κοινής γλώσσας, με απλή αντιπαραβολή και σύγκριση.Για λόγους κειμενικής οικονομίας το θέμα μου δεν θα αναδειχθεί μέσα από τη λογική μιας χρονολογικά ευθύγραμμης αφήγησης περί την «ιστορία της τέχνης». Αλλά με σκόπιμες αναχρονίες, οι οποίες, όμως, θα εμφανίσουν πιο άμεσα τα ουσιαστικά ζητήματα και τις προσπάθειες που έκαναν οι δημιουργοί της εποχής (με επίκεντρο το 1910), προκειμένου να συλλάβουν και να αποδώσουν τη νέα πραγματικότητα που ερχόταν, τότε, με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Κατά την ιστορική διαδρομή των γεγονότων στη Ρωσία, από τις αρχές τού 20ού αι. και μετά, αναμφίβολα προέκυψαν θεωρητικές διαφορές και ανακατατάξεις στα κινήματα τέχνης. Διαφορές που κορυφώθηκαν μετά την επανάσταση του 1917 και, ειδικότερα, μετά την εμφάνιση του Ματεριαλισμού, του Κονστρουκτιβισμού, αλλά και του Σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Έτσι, υπήρξαν ασυνέχειες στις ατομικές πορείες κάποιων εκ των μεγάλων πρωταγωνιστών, αλλά και χαρακτηριστικές διώξεις, συνεχίζοντας, ως προς αυτό το τελευταίο, καταστάσεις που υπήρχαν και πριν από την επανάσταση. Ένα μεγάλο ζήτημα που δεν πρέπει να παραβλέπεται είναι ότι στη νομοτελειακή ζύμωση που συνέβη τότε στη Ρωσία οι συχνότερα και εντονότερα προβαλλόμενοι είναι μερικοί μόνο από μια μεγάλη στρατιά που περιλάμβανε και άλλους λιγότερο γνωστούς, αλλά άξιους δημιουργούς. Έτσι το πλατύ ποτάμι της «Ρωσικής Πρωτοπορίας» ήταν έργο όλων τους.
Μερικά θέματα που σχετίζονται άμεσα με τη «Ρωσική Πρωτοπορία», και θα μας απασχολήσουν σε τούτο το κείμενο, είναι και τα εξής:
• Η ανατροπή μιας σειράς αντιλήψεων σχετικά με τη διαδικασία της μίμησης με σκοπό τον προσδιορισμό της πραγματικότητας μέσα από μια νέα αναπαράσταση, μια νέα αφήγηση. Και το πώς εξελίχθηκε αυτή η αφήγηση.
• Μερικές από τις σημαντικότερες θεωρητικές σχολές και κινήματα τέχνης που αναπτύχθηκαν μέσα και έξω από τη Ρωσία.
• Το ζήτημα μορφής και περιεχομένου, που τότε αποτελούσε αντικείμενο θεωρητικής συζήτησης, κατεύθυνε την καλλιτεχνική πράξη και την οδήγησε στο εσωτερικό του έργου.
• Τα αισθητικά και κοινωνικά κριτήρια.
• Η αξία της λέξης, ως αφηγηματική μονάδα μέσα στο κείμενο, και η προσπάθεια δημιουργίας μιας νέας πολύσημης γλώσσας.
• Η δευτερεύουσα αξία του θέματος στα εικαστικά και τη λογοτεχνία.
• Η οργανικότητα του λόγου. Η λογοτεχνικότητα. Η ανοικείωση.
Τα κριτήρια κριτικής με τα οποία μας εφοδίασε ο ρωσικός Φορμαλισμός, αλλά και ο Στρουκτουραλισμός, όπως αυτός διαμορφώθηκε μέχρι τις μέρες μας. Σημειώνεται, πως έχει επικρατήσει πλέον, ότι κύριος χώρος άντλησης στοιχείων για μια περιγραφική και δημιουργική κριτική είναι περισσότερο το μυθιστόρημα και πολύ λιγότερο η ποίηση. Πράγμα που αποτελεί προϋπόθεση αναφορών σε τούτη εδώ τη μελέτη.
Ο Γιώργος Ρωμανός είναι συγγραφέας, ζωγράφος και επιμελητής βιβλίων. Γράφει Μυθιστόρημα, Διήγημα, Δοκίμιο, και διδάσκει Αφηγηματολογία σε σεμινάρια. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Εμφανίστηκε νέος στα γράμματα, το 1977, με το βιβλίο του: «Ο Αλέξανδρος κ. ά. διηγήματα», (Πρόσπερος). Δημοσιεύει διηγήματα (από το 1973) σε έγκυρα λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες, και δοκίμια (από το 1978). Διηγήματά του έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ρώσικα.
Μέχρι σήμερα έχει εκδώσει έξη συλλογές διηγημάτων, δύο μυθιστορήματα, μία νουβέλα, δύο μελέτες, και μία μετάφραση διηγημάτων του Dylan Thomas.
Ως ζωγράφος, είναι μέλος του Kαλλιτεχνικού Eπιμελητηρίου Ελλάδος, Εκθέτει από μαθητής, από το 1966. Από το 1984 έκανε 10 ατομικές εκθέσεις και έλαβε μέρος σε 40 ομαδικές. Σχέδιά του δημοσιεύονται σε εφημερίδες και περιοδικά. Έργα του βρί-σκονται σε μουσεία, πινακοθήκες, συλλογές, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Επιμελητής βιβλίων (και γραφικής επιμέλειας), από το 1972. Και από το 1997 εκ-δότης του λογοτεχνικού περιοδικού Πανδώρα και των ομώνυμων εκδόσεων.
Σπουδές: πτυχίο Ιατρικής (1972), Αριστοτέλειο Παν. Θεσσαλονίκης. Μεταπτυχια-κά-ειδικότητα, Εθνικό Καποδιστριακό Παν. Αθηνών. Και, στο ίδιο πανεπιστήμιο, σπουδές στη Φιλοσοφική σχολή. Εργάστηκε ως γιατρός μέχρι το 1992.
Το 2011 δημιούργησε το διαδικτυακό περιοδικό:
pandoraperiodiko.blogspot.com και το ιστολόγιο romanosg.blogspot.com.
Διακρίσεις, _επιλογή
2004. Το βιβλίο του: Δέκα ροκ κι ένα μπλουζ για τρεις, Διηγήματα, Μεταίχμιο, εισή-χθη για διδασκαλία στα πανεπιστήμια του Βερολίνου και Τιφλίδας.
2006. Μετάλλιο της πόλεως Δήμου Παπάγου, για την προσφορά του στα γράμματα και στις τέχνες.
2009. Για το βιβλίο του Καζαμπλάνκα Καφέ, Μυθιστόρημα, ¶γκυρα, 2008, και για το σύνολο του έργου του, του απονεμήθηκε, το βραβείο Εκδοτών Βιβλίου Βορείου Ελ-λάδος.
Βιβλιογραφία –ενδεικτική
Για το έργο του Γ. Ρ., υπάρχει βιβλιογραφία από το 1978_ έχουν γραφτεί, σε περιοδι-κά και εφημερίδες, πάρα πολλές εκτεταμένες κριτικές μελέτες, και δεκάδες μικρότερα κείμενα. Παρουσιάσεις του έργου του έχουν γίνει σε συνέδρια, σε αίθουσες γραμμά-των, τεχνών, καθώς και σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές.
γ. Μεγάλο λεξικό Ελλήνων Ζωγράφων, Γλυπτών, και Χαρακτών, εκδ. Μέλισσα, τ. Δ΄, σελ.114.
δ. Γιάννης Τζανής – Πέτρος Μπέσπαρης, Η λογοτεχνική δημιουργία της Βόρειας Ελ-λάδας, 1875-2007, σελ. 712, Εκδόσεις Μπίμπης, 2010 (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, 2010.)
Το τελευταίο του βιβλίο: «Γιούντιν, Μια γυναίκα από τη Θεσσαλονίκη,», Μυθιστόρη-μα, σ. 411, εκδόσεις ¶γκυρα, κυκλοφόρησε τις τελευταίες ημέρες του 2012, και μέσα στο 2013 έκανε 3 εκδόσεις.
Επιλέξτε νομό για να δείτε τα μεταφορικά του προϊόντος:
* Για πιο ακριβή αποτελέσματα προσθέστε όλα τα προϊόντα στο καλάθι σας και υπολογίστε τα μεταφορικά στην ολοκλήρωση της παραγγελίας. Οι δυσπρόσιτες περιοχές επιβαρύνονται με 2.5€
Στο έργο αυτό παρουσιάζεται η αρχαιοελληνική συμβολή στην επεξήγηση της ύπαρξης μέσω του εσωτερισμού και στον Δυτικό Πολιτισμό. Ανασύρεται και τεκμηριώνεται...
Οι μελέτες του βιβλίου αυτού επιχειρούν να διατυπώσουν εκ νέου ορισμένες αρχές οι οποίες διέπουν τις σχέσεις του λογοτεχνικού λόγου και της ιστορικής ή...
Από το Πήλιο ως το Κεμπέκ του Καναδά, τη Σαουδική Αραβία και την Αθήνα, οι αποστάσεις μπορεί να είναι πολύ μεγάλες ή πολύ μικρές, ανάλογα με τα όνειρα...
0
Αγορά
