Το παρόν τεύχος, με έμφαση πάντα στην τρέχουσα πραγματικότητα και στη συγχρονική κριτική, κινείται από τη γενεαλογία της νεοελληνικής κριτικής, με την έννοια που προσέδιδε στον όρο ο Μισέλ Φουκώ, αντιδιαστέλλοντας τη γενεαλογία των ρήξεων και των ασυνεχειών στη συνεκτική και κυρίαρχη ιστορία, στην ανθρωποφαγία ως ποιητική μέθοδο συγκρότησης εθνικής ταυτότητας ενάντια στον κυρίαρχο αποικιοκρατικό λόγο και στην αποδοχή ενός θανάτου που βαραίνει πολύ του Βύρωνα Λεοντάρη. Εμβληματικός ποιητής της μεταπολεμικότητας, σύμφωνα με τον ίδιο τον όρο που ο ίδιος πρότεινε, του τραύματος, της ήττας, της ενοχής και της ματαίωσης. Μεγάλος ποιητής, που εξέφρασε με τον πλέον δραστικό ποιητικά τρόπο το αίσθημα της μόνωσης, της περιθωριοποίησης, της εσωτερικής εξορίας, ως νοσταλγίας για ένα άλλο, αδύνατο παρόν, ντύνοντας νεωτερικά τον λυρισμό του μεσοπολέμου. Στον Λεοντάρη και στην ποίησή του, αλλά και στα κριτικά του κείμενα, και στην εν γένει παρουσία του ως πνευματικού ανθρώπου που σφράγισε, με τη διακριτική του όσο και ρωμαλέα παρουσία, μια εποχή, θα επανέλθουμε σύντομα. Εξίσου θα μπορούσαμε να επανέλθουμε και στο Ανθρωποφαγικό μανιφέστο του Αντράντε, αφού το ανθρωποφαγικό κίνημα της δεκαετίας του ’30, ένα πολίτικο κίνημα πολιτισμικής αντίστασης, ανάσυρσης και ανάδειξης της ιθαγενούς ρίζας, καλυμμένης από τη δραστική επιχωμάτωση των δυτικών ευρωπαϊκών αξιών, στο επίκεντρο της εθνικής ταυτότητας, οδήγησε στη δεκαετία του ’60 σε μια ποιητική της μετάφρασης: δύο σημαντικοί Βραζιλιάνοι ποιητές και μεταφραστές, ο Αουγκούστο και ο Χαρόλντο ντε Κάμπος, επανήλθαν στο ανθρωποφαγικό μοντέλο για να περιγράψουν τη μεταφραστική αντίσταση στον κυρίαρχο λόγο μέσω της μετάφρασης. Η ανθρωποφαγία δεν σήμαινε άρνηση του ξένου και κυρίαρχου λόγου, αλλά απορρόφηση και αναδιατύπωσή του σε νέο πλαίσιο και με νέους όρους, αυτούς της ιθαγενούς ταυτότητας – ένα εγχείρημα στο οποίο οφείλουν πολλά οι θεωρίες κατάργησης του πρωτοτύπου στη μετάφραση. Πέραν της συζήτησης για τη νεοελληνική κριτική, η οποία μπορεί να φτάσει ως τη σημερινή συνθήκη της, η συζήτηση για τους τρόπους και τις μεθόδους τού μεταφράζειν σε μια εποχή όπου η διαπολιτισμικότητα και η πολυπολιτισμικότητα αποκτούν πλήρως νόημα στην πράξη – σημειωτέον ότι το κλασικό κείμενο του Σλάιερμαχερ κυκλοφόρησε επιτέλους στα ελληνικά από τις εκδ. Gutenberg, σε μετάφραση Κωνσταντίνου Κοτσιαρού, όπως επίσης κυκλοφόρησε και σε βιβλίο το κομβικό κείμενο του Βάλτερ Μπένγιαμιν Η αποστολή του μεταφραστή, σε μετάφραση του Γιώργου Σαγκριώτη. Όπως και στη νεοελληνική κριτική, η ιστορία της οποίας δεν έχει ακόμη γραφτεί, παρότι οι επανεκδόσεις των κριτικών κειμένων παλαιότερων, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο ξεχασμένων κριτικών, όπως ο Άλκης Θρύλος, ο Δημήτρης Νικολαρεΐζης ή ο Γιώργος Μυλωνογιάννης σήμερα, γεννά προσδοκίες για μια διά της αρχαιολογικής μεθόδου γενεαλογία της στο προσεχές μέλλον. Ως προς τη νεοελληνική κριτική, το βέβαιο είναι ότι τα Ποιητικά προτίθενται να επεκταθούν και πέραν της ποίησης, στην κριτική πεζογραφίας και μελέτης, σε ένα ξεχωριστό ένθετο που θα έχει τίτλο Ένθεν κακείθεν (της ποιήσεως). Το Ένθεν κακείθεν θα δημοσιεύεται επίσης στο ιστολόγιο του περιοδικού, tapoiitika.wordpress.com, όπως και οι κάθε λογής εκδηλώσεις που το αφορούν. Ο περί μετάφρασης προβληματισμός μας θα αρθρωθεί γύρω από το βραβείο μεταφρασμένης ποίησης «Άρης Αλεξάνδρου», για το οποίο επίσης θα υπάρξουν σχετικές αναρτήσεις στο ιστολόγιο του περιοδικού. Το πιο σημαντικό, όμως, κι αυτό που μας χαροποιεί περισσότερο από όλα είναι όχι μόνο η διαρκής άνθηση της ποίησης, όπως πιστοποιείται από τις συλλογές που εκδίδονται και επανεκδίδονται, αλλά και το ενδιαφέρον του κοινού, που μοιάζει να τις υποδέχεται με όλο και μεγαλύτερη γνώση και θέρμη. Μακριά από μας οι γενικεύσεις πώς ό,τι το ποιητικό είναι καλό και τα συναφή. Εξίσου μακριά από μας όμως και η μεμψίμοιρη και συχνά ιδιοτελής διακήρυξη της θνήσκουσας ποίησης. Καλά ποιήματα, πολύ καλά ποιήματα γράφονται, πολύ καλή ποίηση γράφεται, στο φτερό του καιρού, και μας απλώνουν το χέρι. Ας τους δώσουμε κι εμείς το χέρι μας κι ας πάρουμε τη λέξη τους.
Είδος:
Αλλο
Έτος έκδοσης:
2014
Δέσιμο:
Αγνωστο δέσιμο
Σελίδες:
32
Βάρος:
120 γρ.
ΚΡΙΤΙΚΕΣ
Αποτιμήσεις όσον αφορά στη θέση συγκεκριμένων συλλογών, αλλά και του συνολικού ποιητικού έργου Ελλήνων και ξένων στην ιστορία και την τρέχουσα πραγματικότητα.
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Η ποιητική παραγωγή, ελληνική και ξένη, μέσα από τα ποιήματα καθαυτά, σε ένα πλαίσιο που επιδιώκει να προβάλει τόσο τη συνέχεια όσο και τη ρήξη.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Ο δημιουργός στη σχέση του με τον κόσμο και τις λέξεις.
ΑΠΟΨΕΙΣ
ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ
Σύντομες παρουσιάσεις ποιητικών βιβλίων, σε μια προσπάθεια ανοίγματος του περιοδικού σε όσο το δυνατόν περισσότερες πτυχές της ποιητικής παραγωγής.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Υπάρχουν κείμενα, που ενώ απαντούν με μεγάλη επιτυχία στα ερωτήματα της εποχής τους διαθέτουν ένα πλεόνασμα αλήθειας ή τουλάχιστον καίριας προβληματικής, η οποία αφορά στο μέλλον. Είτε πρόκειται για κείμενα ευρύτατης διαίσθησης είτε διαθέτουν κάποιου είδους μαντική ικανότητα, δρομολογούν έναν διάλογο που ακολουθεί κατά πόδας τις ιστορικές εξελίξεις. Τέτοιο κείμενο είναι το Ανθρωποφαγικό Μανιφέστο του Βραζιλιάνου ποιητή, πεζογράφου, δραματουργού και κριτικού José Oswald de Sousa Andrade [1890-1954], ιδρυτικής φυσιογνωμίας του βραζιλιάνικου μοντερνισμού. Ενώ προφανής στόχος του είναι η έκθεση μιας νέας πρότασης για τη διαμόρφωση της βραζιλιάνικης εθνικής ταυτότητας, άσκησε μεγάλη επιρροή στην ποίηση της τεράστιας υπερατλαντικής χώρας και έθιξε ζητήματα, τα οποία τέθηκαν με εξαιρετική σφοδρότητα στα τέλη του 20ού αιώνα. Αρχικά, ο Βραζιλιάνος μοντερνιστής εισήγαγε την έννοια της ανθρωποφαγίας στη θεωρία του πολιτισμού, ισχυριζόμενος πως υπάρχει αξιοσημείωτη ομοιότητα ανάμεσα στην πρακτική της τελετουργικής ανθρωποφαγίας και στις πρακτικές αφομοίωσης πολιτισμικών στοιχείων. Όπως οι ιθαγενείς της Βραζιλίας αφομοίωναν τη ζωτική δύναμη του γενναίου εχθρού, τρώγοντας τη σάρκα του, έτσι οι κοινωνίες αφομοιώνουν ζωτικά πνευματικά στοιχεία από άλλους πολιτισμούς. Η αφομοίωση αυτή δεν στηρίζεται στην ανταλλαγή, αλλά στον ενεργό μεταβολισμό. Ένα παράδειγμα μας δίνει με την αλλοίωση του σαιξπηρικού «To be or not to be that is the question» σε «Tupi or not Tupi that is the question». Ο πολιτισμός των ιθαγενών της Βραζιλίας είναι προφορικός και ο μόνος τρόπος να αφομοιώσει τον Σαίξπηρ είναι το σωματικό ερέθισμα, ο ήχος, ο οποίος δημιουργεί συνάψεις φυσικού και όχι θεωρητικού χαρακτήρα. Αν οι Ινδιάνοι μπορούσαν να προσλάβουν τον στίχο του Άγγλου δραματουργού, μέσω της γραφής, θα αντιλαμβάνονταν μια διαφορά αγεφύρωτη, ανάμεσα στο εθνικό όνομά τους και το αγγλικό υπαρκτικό ρήμα. Ο μόνος τρόπος επαφής θα ήταν η ανταλλαγή – ή μάλλον η επιβολή του αγγλικού υπαρκτικού ρήματος μέσω της εκπαίδευσης στον ινδιάνικο πολιτισμό. Προφανώς η πρώτη πρακτική της ανθρωποφαγικής αφομοίωσης είναι ποιητική και απαιτεί έναν κόσμο προφορικό, ενώ η δεύτερη πρακτική, της επιβολής ή ανταλλαγής, στηρίζεται στην γραφή και έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Ωστόσο, ο πριμιτιβισμός του Andrade δεν έχει παρελθοντική φορά. Στρέφεται προς το μέλλον και ζητά να αναπτύξει τα στοιχεία μιας σχέσης με τη φύση και την σκέψη. Θεμελιώδης αρχή: Ούτε εκπαίδευση ούτε θεωρία. Αυτό ακούγεται τουλάχιστον αφελές, αλλά αν αναλογιστούμε που οδήγησαν μερικοί αιώνες εκπαίδευσης και θεωρίας, μετά από 15 χρόνια (το Ανθρωποφαγικό Μανιφέστο δημοσιεύτηκε το 1928), ίσως να σταθούμε πιο συγκαταβατικά απέναντι σε παρόμοιες «αφέλειες»! Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος υπήρξε αποτέλεσμα του πολιτισμού της Δύσης, στοιχεία του οποίου ήταν και είναι η αφέλεια και η υποκρισία. Γυμνοί σήμερα απέναντι στην σκληρότητα της Ιστορίας και την ποταπότητα του «Πνεύματος», οι ιερείς του οποίου δεν είναι πια παρά υπάλληλοι, είμαστε υποχρεωμένοι να θέσουμε τα πάντα σε εξέταση – εξέταση ή ξεκαθάρισμα. Το ζήτημα είναι το μέτρο ή το όπλο. Μέτρα αι όπλα δίνει πολλά το Ανθρωποφαγικό Μανιφέστο, ενενήντα χρόνια μετά την δημοσίευσή του.
Επιλέξτε νομό για να δείτε τα μεταφορικά του προϊόντος:
* Για πιο ακριβή αποτελέσματα προσθέστε όλα τα προϊόντα στο καλάθι σας και υπολογίστε τα μεταφορικά στην ολοκλήρωση της παραγγελίας. Οι δυσπρόσιτες περιοχές επιβαρύνονται με 2.5€
Όταν ο Λουί Αραγκόν το 1939 διαπίστωσε ότι οι δυνατότητες έκφρασης στενεύουν, ότι σφραγίζονται οι δίαυλοι επικοινωνίας, ότι απαγορεύεται ο λόγος, αποφάσισε...
Στόχος του περιοδικού ήταν εξαρχής να θέσει στο επίκεντρο τόσο τονποιητικό λόγο καθαυτόν όσο και τον λόγο περί ποιήσεως, με έμφαση στηνπαρακολούθηση της...
Editorial
Ο Κώστας Παπαγεωργίου έφυγε λίγο πριν εκδοθεί το επετειακό τεύχος των 10 χρόνων των Ποιητικών. Ένα πρώτο μικρό αφιέρωμα στο άνθρωπο και τον...
0
Αγορά
