Το 1943, ο Στράτης Μυριβήλης σε μια επιστολή του στη «Φιλολογική Κυριακή», που παρατίθεται στο βιβλίο Φωνητική γραφή (εκδ. Κάλβος), έγραφε: «Όμος γενικά βρίσκο ανάξιο για έναν λογοτέχνι το να τρέχι καταπόδι από το έργο του με μια μαγγούρα στο χέρι για να το προστατέβει από πάντα εχθρό κε πολέμιο. Γιατί πιστέβο πος κάθε γνίσιο έργο τέχνις, όσο μικρό κε νανε, ίνε ένας οργανισμός δικεομένος μέσα στι φίσι, άρτιος και αφτόνομος. Λιπόν, όπος γίνετε με κάθε ζοντανό οργανισμό, έχι, πρέπι νάχι, ατός του τι δίναμι που του χριάζετε για την αφτοάμινα, όπος τιν έχουν όλα τα πλάσματα του θεού, από το λιοντάρι ος το μερμίγκι. Ας αφίσουμε λιπόν το έργο ναπαντά στον οχτρό, αν έχι δα ναπαντίσι τίποτα. Αφτό θα τον σαρόσι με τις δίναμες που κλίνι μέσα του, αφού το έργο τέχνις ίνε μια αδιάκοπι έκριξι δινατίς ψιχίς. Κιτάχτε γίρο πόσα έργα χτιπίθικαν χορίς να πέσουν. Απεναντίας αφτά ίνε σαν τα καρφιά. Όσο τα χτιπάς στο κεφάλι, τόσο πιο πολί στερεόνουν.»
Είναι εντυπωσιακό πώς ένα κείμενο μπορεί να λειτουργήσει ερήμην του συγγραφέα του. Στην προκειμένη περίπτωση, το παράθεμα τού ως γνωστόν αντικομμουνιστή Μυριβήλη αναφέρεται προς υποστήριξη του κομμουνιστή Γιάννη Ρίτσου, ως απάντηση σε ένα πρόσφατο κείμενο που απαξιώνει τον Ρίτσο, και, παρεμπιπτόντως, και κάμποσους άλλους κομμουνιστές ποιητές – ένα κείμενο στο οποίο, κλασικώ τω τρόπω, η «καλή» προσωπική ιδεολογία βαφτίζεται αντικειμενικότητα για να στηλιτεύσει την «κακή» ιδεολογία των άλλων. Ο χώρος της λογοτεχνίας και της κριτικής της, ωστόσο, είναι ο χώρος του αισθητικού κριτηρίου, εκεί όπου το έργο μιλάει από μόνο του και ως τέτοιο κρίνεται. Εξού άλλωστε και το περιοδικό, μετά τον Λουί Αραγκόν, περνά στο παρόν τεύχος στον μεγάλο Έζρα Πάουντ και τον πρωτοποριακό βορτικισμό του, που το έργο του είναι επίσης μια «αδιάκοπη έκρηξη δυνατής ψυχής», όσο και αν πλανήθηκε, τασσόμενος στο πλευρό του φασισμού.
Για να μην υπάρξει, πάντως, καμία αμφιβολία ότι στηρίζουμε την πνευματική αντιπαράθεση μέσω εντύπων, ξαναδίνουμε το λόγο στον Μυριβήλη, που επεσήμαινε σε άλλο σημείο της επιστολής του ότι «κάθε αφταρέσκια πέρνι μορφί ασιχόρετις ασέβιας μπροστά στι μεγάλι υπόθεσι τις Ελλάδας, που τούτι τιν όρα κρίνετε μέσα στιν ιστορία για πολούς εόνες». Λέει λοιπόν για τις πνευματικές αντιδικίες: «Μαφτά που λέγο, μι θαρίς πος δεν το εγκρίνο να χτιπιθούμε στον τίπο αναμεταξί τους πνεβματικί άνθροπι. Απεναντίας, ξέρο πος ο καλλιτέχνις ίνε μια ιδιοσιγκρασία καθαρά ιποκιμενικί, γεμάτι πάθος, κε πάθι, λιπόν φισικό του ίνε να παθένετε κε να πολεμά για τις ιδέες κε για σίμβολα τις πίστις του. Χρέος του κιόλας. Αφτό μπορί να γίνι βίεα, έστο. Χιδέα όμος ποτέ.» Ούτε φυσικά σε συνάρτηση με τις ανάγκες της «μαγκούρας του», της δικής του ποιητικής προβολής, όπως συχνά γίνεται και σήμερα.
Την ώρα που έκλεινε η ύλη του περιοδικού, λάμβανε χώρα ένα μεγάλο ποιητικό γεγονός, εξήντα ποιητές από είκοσι δύο χώρες αλώνιζαν τις γειτονιές της Αθήνας, αναζητώντας τον διάλογο με τον κόσμο – ασχέτως ρίμας και παραδοσιακής φόρμας. Ήταν το 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Αθηνών, οργανωμένο από τον Κύκλο ποιητών, τον Δήμο Αθηναίων, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το Μουσείο Μπενάκη. Την ίδια στιγμή, ο εκδοτικός χώρος δείχνει σημάδια πολύ ανησυχητικά, σε όλα τα επίπεδα. Τα βιβλία μειώνονται συνεχώς, οι τιμές των συντελεστών τους εξαϋλώνονται, η ποίηση, το θέατρο, θα τείνουν σε λίγο να εξαφανιστούν, λόγω μη εμπορικής αξίας. Είναι άραγε μόνο η κρίση; Ή μήπως η κρίση είναι η ευκαιρία για κάποιους;
Η μείωση των βιβλίων πάντως είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο. Το πιστοποιεί και ο αριθμός των βιβλίων που κατέγραψε η Επιτροπή του βραβείου ¶ρης Αλεξάνδρου για να απονείμει το φετινό βραβείο: τα μεταφρασμένα ποιητικά βιβλία μειώθηκαν φέτος δραματικά. Είναι προφανές δε ότι ένα μεγάλο τμήμα της ποιητικής παραγωγής, πρωτότυπης και μεταφρασμένης, μετοικεί πλέον οριστικά στο διαδίκτυο, για λόγους αυτοσυντήρησης. ΓιΆ αυτό και το βραβείο, την επόμενη χρονιά, θα λάβει υπόψη του, μέσα σε συγκεκριμένο πλαίσιο, και τα ηλεκτρονικά βιβλία. Στις 11.11.2013 πάντως, στο Polis Art Cafe, στις 7 μ.μ., θα συζητήσουμε για τη μετάφραση της ποίησης με τους Γιώργο Κεντρωτή, Στρατή Πασχάλη και Έφη Γιαννοπούλου και θα απονείμουμε το φετινό βραβείο, με την ευγενική στήριξη πάντα του Γραφείου Αθήνας της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σας περιμένουμε όλους.
0
Αγορά
