Στον χώρο των γραμμάτων, σημασία έχουν βέβαια τα λόγια, όσα λέει κανείς, αλλά όπως και σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και της κοινωνίας, και στην ποίηση βέβαια, έχουν εξίσου σημασία και όλα εκείνα που κάποιος δεν λέει, που δεν θέλει ή δεν μπορεί να πει. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχουν λόγια και λόγια. Που πέφτουν σα βαρίδια. Που κολλάνε σα λάσπη. Που δεν οδηγούν πουθενά. Που προκαλούν εκρήξεις. Που αιωρούνται σαν φως και δείχνουν ένα μονοπάτι. Και σιωπές εξίσου εύγλωττες. Όλα χρειάζονται περαιτέρω διευκρινίσεις και, το κυριότερο, τα όποια λόγια κατατίθενται σΆ αυτές τις σελίδες, άλλοι θα τα κρίνουν, σήμερα και αύριο. Ειδικά επειδή περιγράφουν ένα παρόν στη διαμόρφωσή του, έναν χώρο ζωντανό την ώρα που δημιουργείται, τους λόγους (discours0 που αρθρώνει και τους άλλους που αρθρώνονται σχετικά μΆ αυτόν. Σήμερα, πάντως, πολύς ο λόγος για την κρίση, και τη λογοτεχνία της, την ποίησή της. Κυρίως σε σχέση με τους νέους ποιητές, που εμφανίστηκαν αδιαμφισβήτητα μέσα στο τοπίο της κρίσης, στην παρούσα μορφή της.
To 1976, σε ένα αφιέρωμά τους στην κρίση, οι André Béjin και Edgar Morin, μετά από μια σύντομη επισκόπηση της έννοιας, από την αρχαιοελληνική οιωνοσκοπία και ιατρική ως την γενικευμένη χρήση του όρου σε όλες τις νέες επιστήμες του 19ου αιώνα, εντοπίζουν τη δυσκολία που γεννά η πολυσημία της στην καθημερινή χρήση. Σε μια διεπιστημονική προσέγγιση, λοιπόν, την ορίζουν “ως τη στιγμή αληθείας ενός συστήματος, κατά την οποία το εν λόγω σύστημα ταλαντεύεται ανάμεσα στον εναγώνιο έλεγχο όσων θεωρεί ότι συγκροτούν την επικράτειά του, τον υφιστάμενο χώρο του (κανονιστική καταστολή των παρεκκλίσεων με αρνητικές ανατροφοδοτήσεις)• και την ανάδυση της εξέλιξης, φορτωμένη ελπίδες κι απειλές, που καθιστά εφικτή την απελευθέρωση της ενέργειας και της απαρχής του δυνητικού χώρου (ανάπτυξη νέων τάσεων ή “οπισθοδρομική» επαναφορά τάσεων που είχαν στο παρελθόν κατασταλεί, με μια σειρά από θετικές ανατροφοδοτήσεις.»
Μεταφέροντας κανείς τον ορισμό αυτό στον χώρο της λογοτεχνίας, και ειδικότερα της ποίησης, αντιλαμβάνεται πόσο περίπλοκη είναι η διαδικασία εντοπισμού αυτών των χαρακτηριστικών, ειδικά αφού η έννοια της κρίσης διατηρεί, παρΆ όλους τους ορισμούς, την πολυσημία και την αμφισημία της και ο λόγος περί κρίσης εντάσσεται σε ένα γενικότερο πεδίο αποφάνσεων με αντίστοιχα χαρακτηριστικά.
Με άλλα λόγια, αν η ποίηση δεν είναι ενιαίο πεδίο, αν χαρακτηρίζεται από αντίπαλες εσωτερικές δυνάμεις και διαμορφώνεται υπό αντικρουόμενες εξωτερικές δυνάμεις – ως μέρος της λογοτεχνίας, του πολιτισμού, της κοινωνίας – τότε η κρίση της ορίζεται από αυτές ακριβώς τις αλλαγές στους συσχετισμούς δυνάμεων και αυτούς πρέπει να αναζητούμε. Όχι μόνο στο επίπεδο των νέων ποιητών, αφού νέο δεν σημαίνει αναγκαστικά καινοτόμο, προοδευτικό, ριζοσπαστικό• αλλά στο σύνολο της ποίησης που γράφεται σε μια δεδομένη στιγμή και εκφράζει το δυναμικό αλλαγής του συστήματος. Διαφορετικά, οι γενικεύσεις και οι απλουστεύσεις κινδυνεύουν ακόμη και να συσκοτίσουν το καινούργιο που τείνει να προκύψει.
Μια αλλαγή του συστήματος πάντως νομοτελειακή είναι αυτή που οφείλεται στη θνητότητα. Αποχαιρετούμε τον Κώστα Στεργιόπουλο, αυτόν τον σεμνό, τον «σιγανό άνθρωπο», όπως τον χαρακτηρίζει ο Παντελής Μπουκάλας, με κάποια κείμενα που φωτίζουν τη σημαντική συνεισφορά του στα νεοελληνικά γράμματα, αλλά και την ποιητική του. Απέναντι, ένας άλλος χαιρετισμός μάλλον παρά αποχαιρετισμός, μιας άλλης εποχής, ένα κείμενο του Κ. Παράσχου για τα είκοσι χρόνια από τον θάνατο της Μαρίας Πολυδούρη. Ερωτόπαθη ποιήτρια που ξεχειλίζει από πλησμονή πάθους τη χαρακτηρίζει ο Παράσχος, συγκρίνοντάς την με την Μαρσελίν Ντεμπόρντ-Βαλμόρ – παρότι η εμβέλεια της ρομαντικής Ντεμπόρντ-Βαλμόρ, όπως την υπογράμμιζε και ο Βερλαίν, είναι πολύ διαφορετική, θα λέγαμε εμείς. Για την ποίησή της λέει πως είναι ανάβρυσμα της στιγμής, με πολλά στοιχεία αυτοσχεδιασμού, σκιρτά απΆ τη λαχτάρα και τη μέθη της ζωής και μόνο στο τέλος τρεκλίζει από τον πόνο - σε αντίθεση με την ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη, που τη σκιάζει πάντα ο «μαύρος ήλιος της μελαγχολίας».
Αποτιμήσεις όσον αφορά στη θέση συγκεκριμένων συλλογών, αλλά και του συνολικού ποιητικού έργου Ελλήνων και ξένων στην ιστορία και την τρέχουσα πραγματικότητα.
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Η ποιητική παραγωγή, ελληνική και ξένη, μέσα από τα ποιήματα καθαυτά, σε ένα πλαίσιο που επιδιώκει να προβάλει τόσο τη συνέχεια όσο και τη ρήξη.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Ο δημιουργός στη σχέση του με τον κόσμο και τις λέξεις.
ΑΠΟΨΕΙΣ
ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ
Σύντομες παρουσιάσεις ποιητικών βιβλίων, σε μια προσπάθεια ανοίγματος του περιοδικού σε όσο το δυνατόν περισσότερες πτυχές της ποιητικής παραγωγής.
ΔΕΙΓΜΑ ΓΡΑΦΗΣ
Ανθολόγηση ποιημάτων από δημοσιευμένες συλλογές.
EDITORIAL
Στον χώρο των γραμμάτων, σημασία έχουν βέβαια τα λόγια, όσα λέει κανείς, αλλά όπως και σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και της κοινωνίας, και στην ποίηση βέβαια, έχουν εξίσου σημασία και όλα εκείνα που κάποιος δεν λέει, που δεν θέλει ή δεν μπορεί να πει. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχουν λόγια και λόγια. Που πέφτουν σα βαρίδια. Που κολλάνε σα λάσπη. Που δεν οδηγούν πουθενά. Που προκαλούν εκρήξεις. Που αιωρούνται σαν φως και δείχνουν ένα μονοπάτι. Και σιωπές εξίσου εύγλωττες. Όλα χρειάζονται περαιτέρω διευκρινίσεις και, το κυριότερο, τα όποια λόγια κατατίθενται σΆ αυτές τις σελίδες, άλλοι θα τα κρίνουν, σήμερα και αύριο. Ειδικά επειδή περιγράφουν ένα παρόν στη διαμόρφωσή του, έναν χώρο ζωντανό την ώρα που δημιουργείται, τους λόγους (discours0 που αρθρώνει και τους άλλους που αρθρώνονται σχετικά μΆ αυτόν. Σήμερα, πάντως, πολύς ο λόγος για την κρίση, και τη λογοτεχνία της, την ποίησή της. Κυρίως σε σχέση με τους νέους ποιητές, που εμφανίστηκαν αδιαμφισβήτητα μέσα στο τοπίο της κρίσης, στην παρούσα μορφή της.
To 1976, σε ένα αφιέρωμά τους στην κρίση, οι André Béjin και Edgar Morin, μετά από μια σύντομη επισκόπηση της έννοιας, από την αρχαιοελληνική οιωνοσκοπία και ιατρική ως την γενικευμένη χρήση του όρου σε όλες τις νέες επιστήμες του 19ου αιώνα, εντοπίζουν τη δυσκολία που γεννά η πολυσημία της στην καθημερινή χρήση. Σε μια διεπιστημονική προσέγγιση, λοιπόν, την ορίζουν “ως τη στιγμή αληθείας ενός συστήματος, κατά την οποία το εν λόγω σύστημα ταλαντεύεται ανάμεσα στον εναγώνιο έλεγχο όσων θεωρεί ότι συγκροτούν την επικράτειά του, τον υφιστάμενο χώρο του (κανονιστική καταστολή των παρεκκλίσεων με αρνητικές ανατροφοδοτήσεις)• και την ανάδυση της εξέλιξης, φορτωμένη ελπίδες κι απειλές, που καθιστά εφικτή την απελευθέρωση της ενέργειας και της απαρχής του δυνητικού χώρου (ανάπτυξη νέων τάσεων ή “οπισθοδρομική» επαναφορά τάσεων που είχαν στο παρελθόν κατασταλεί, με μια σειρά από θετικές ανατροφοδοτήσεις.»
Μεταφέροντας κανείς τον ορισμό αυτό στον χώρο της λογοτεχνίας, και ειδικότερα της ποίησης, αντιλαμβάνεται πόσο περίπλοκη είναι η διαδικασία εντοπισμού αυτών των χαρακτηριστικών, ειδικά αφού η έννοια της κρίσης διατηρεί, παρΆ όλους τους ορισμούς, την πολυσημία και την αμφισημία της και ο λόγος περί κρίσης εντάσσεται σε ένα γενικότερο πεδίο αποφάνσεων με αντίστοιχα χαρακτηριστικά.
Με άλλα λόγια, αν η ποίηση δεν είναι ενιαίο πεδίο, αν χαρακτηρίζεται από αντίπαλες εσωτερικές δυνάμεις και διαμορφώνεται υπό αντικρουόμενες εξωτερικές δυνάμεις – ως μέρος της λογοτεχνίας, του πολιτισμού, της κοινωνίας – τότε η κρίση της ορίζεται από αυτές ακριβώς τις αλλαγές στους συσχετισμούς δυνάμεων και αυτούς πρέπει να αναζητούμε. Όχι μόνο στο επίπεδο των νέων ποιητών, αφού νέο δεν σημαίνει αναγκαστικά καινοτόμο, προοδευτικό, ριζοσπαστικό• αλλά στο σύνολο της ποίησης που γράφεται σε μια δεδομένη στιγμή και εκφράζει το δυναμικό αλλαγής του συστήματος. Διαφορετικά, οι γενικεύσεις και οι απλουστεύσεις κινδυνεύουν ακόμη και να συσκοτίσουν το καινούργιο που τείνει να προκύψει.
Μια αλλαγή του συστήματος πάντως νομοτελειακή είναι αυτή που οφείλεται στη θνητότητα. Αποχαιρετούμε τον Κώστα Στεργιόπουλο, αυτόν τον σεμνό, τον «σιγανό άνθρωπο», όπως τον χαρακτηρίζει ο Παντελής Μπουκάλας, με κάποια κείμενα που φωτίζουν τη σημαντική συνεισφορά του στα νεοελληνικά γράμματα, αλλά και την ποιητική του. Απέναντι, ένας άλλος χαιρετισμός μάλλον παρά αποχαιρετισμός, μιας άλλης εποχής, ένα κείμενο του Κ. Παράσχου για τα είκοσι χρόνια από τον θάνατο της Μαρίας Πολυδούρη. Ερωτόπαθη ποιήτρια που ξεχειλίζει από πλησμονή πάθους τη χαρακτηρίζει ο Παράσχος, συγκρίνοντάς την με την Μαρσελίν Ντεμπόρντ-Βαλμόρ – παρότι η εμβέλεια της ρομαντικής Ντεμπόρντ-Βαλμόρ, όπως την υπογράμμιζε και ο Βερλαίν, είναι πολύ διαφορετική, θα λέγαμε εμείς. Για την ποίησή της λέει πως είναι ανάβρυσμα της στιγμής, με πολλά στοιχεία αυτοσχεδιασμού, σκιρτά απΆ τη λαχτάρα και τη μέθη της ζωής και μόνο στο τέλος τρεκλίζει από τον πόνο - σε αντίθεση με την ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη, που τη σκιάζει πάντα ο «μαύρος ήλιος της μελαγχολίας».
Θα κλείσουμε με το Βραβείο «¶ρης Αλεξάνδρου» 2014. Επιμένουμε, με άποψη. Σε ένα βραβείο μεταφρασμένης ποίησης που τιμά τη μετάφραση ως κινητήρια δύναμη του λογοτεχνικού πεδίου, εν προκειμένω του ποιητικού, τους μεταφραστές που επιμένουν, μια συγκεκριμένη αντίληψη για τη μετάφραση της ποίησης. Η βραχεία λίστα ακολουθεί, το βραβείο θα ανακοινωθεί στις 6 Ιουνίου. Και στις 3 Οκτωβρίου το βραβείο 2015. Καλό καλοκαίρι.
Επιλέξτε νομό για να δείτε τα μεταφορικά του προϊόντος:
* Για πιο ακριβή αποτελέσματα προσθέστε όλα τα προϊόντα στο καλάθι σας και υπολογίστε τα μεταφορικά στην ολοκλήρωση της παραγγελίας. Οι δυσπρόσιτες περιοχές επιβαρύνονται με 2.5€
Τα κείμενα καθαυτά, πρωτότυπη και μεταφρασμένη ποίηση, οι γραφές και οι μεταγραφές συμπληρώνουν την ύλη του τεύχους, στην οποία θα προστεθεί από την επόμενη...
Κυκλοφόρησε το 14ο τεύχος της τριμηνιαίας ποιητικής επιθεώρησης "Τα Ποιητικά", με πλούσια και ποικίλη ύλη. Ο Γιώργος Βέης γράφει για έναν από τους σημαντικότερους...
Στις 11 Νοεμβρίου 2013 τα Ποιητικά απένειμαν για δεύτερη φορά το βραβείο μεταφρασμένης ποίησης «¶ρης Αλεξάνδρου», υπό την αιγίδα και πάλι της Γενικής Διεύθυνσης...
0
Αγορά
